Het landschap van de detailhandel is in beweging, ook in Gent. Zowel de consument als de winkelmarkt verandert.
De e-commerce wordt een grote toekomst voorspeld. Meer en meer consumenten zien voordelen in het online shoppen. Toch kan een klassieke winkel een waardig alternatief of een goede aanvulling betekenen op de online shop.
Er ontwikkelt zich een trend dat grote ketens maar ook andere winkels de voorkeur geven aan de rand en periferie. Door de Gentse binnenstad te promoten en te beheren als een grootschalig openlucht shoppingcenter kan deze de concurrentie met de baanwinkels en de grote winkelcomplexen aan de rand aangaan.
Daarnaast zien veel winkelcentra in Vlaanderen er hetzelfde uit. Dezelfde ketens zijn er gevestigd met hetzelfde aanbod waardoor de consument niet meer overtuigd wordt om elders te shoppen. Door het Gentse winkelgebied een duidelijke identiteit te geven (obv sfeergebieden) en in te spelen op de beleving, innovatie en authenticiteit is het mogelijk om hierop een antwoord te bieden.
Daarenboven heeft de Gentse binnenstad met het grootste winkelwandelgebied van Vlaanderen een extra troef, doch een vlotte bereikbaarheid en de nabijheid van parkeergelegenheden zijn essentieel om de consument naar het winkelgebied te halen. Een globaal mobiliteitsplan met oog voor de wensen en noden van handelaars en shoppers dringt zich hierbij op.
Een (her-)structurering van de vertegenwoordiging van het Gentse handelsapparaat is noodzakelijk om bovenvermelde uitdagingen aan te pakken.
Een doorgedreven profilering en uitbouw op regionaal, nationaal en internationaal vlak van Gent als sfeervolle en authentieke shopping- en horecastad is noodzakelijk. Deze uitbouw dient te gebeuren op een duurzame manier, rekening houdend met het milieu, de sociale context en de economie.
Om het draagvlak voor communicatiecampagnes en evenementen (en op termijn ook het detailhandelsbeleid) te verhogen is een structurering van de detailhandel en horecasector belangrijk. Een representatieve vertegenwoordiging van de Gentse middenstand bestaat op dit ogenblik niet in voldoende mate, althans niet om het hoofd te bieden aan voornoemde uitdagingen.
Ook het overleg tussen Stadsbestuur en middenstand gebeurt ad hoc en niet structureel.
In het verleden werden reeds pogingen ondernomen om tot een samenwerking te komen met alle betrokken partners.
In 1998 werd het Gents Detailhandel en horeca overleg (GEDEHO) samengesteld, wat fungeerde als discussie- en overlegplatform. Hierin werden zaken rond communicatie, samenwerking en verstandhouding met de detailhandel- en horecasector besproken.
Dit platform werd in juni 2011 door de gemeenteraad ontbonden omwille van het feit dat de uitgebreide samenstelling een te zware hypotheek legde op de werkbaarheid ervan.
Het overleg verzandde in een loutere klankbordgroep/platform waarop realisaties werden gepresenteerd, eerder dan tot een overleg werd gekomen. Het handelsapparaat ervoer dan ook geen meerwaarde en bracht geen agendapunten meer aan; tenzij met betrekking tot materies die het individuele belang niet overschreden. De aanwezigheid van de handelaars werd navenant steeds schaarser, waardoor de focus op de doelgroep waarvoor het overlegorgaan GEDEHO initieel was opgericht, verdween.
Omdat echter de doelgroep handel, in het kader van het beleid (en de acties) met betrekking tot Gent Winkelstad onder diezelfde legislatuur, vragende partij bleek om een overlegstructuur met de Stad op te zetten, werd gekozen voor de opzet van een nieuw platform.
Gekozen werd voor een periodisch overleg met vertegenwoordigers van commerciële dekenijen en handelsverenigingen en de Dienst Economie van de Stad Gent. Het vergaderritme werd als volgt vastgelegd: 2x commerciële verenigingen centrum; 2x periferie en 2x plenair. Daarenboven werd voorzien in een orgaan van dagelijkse werking (werkgroepen), die een vergaderritme aanhouden van 8x/jaar. Het overleg werd voorgezeten door de bevoegde schepen.
Via dit periodisch overleg wou de Stad de participatie van het handelsapparaat bevorderen om samen bestemming te geven aan de middelen ter promotie van Gent Winkelstad.
De handelaars zelf zijn het best geplaatst om mee het promotiebeleid voor Gent Winkelstad richting en invulling te geven. Een dergelijk platform gaf ook de mogelijkheid om het beleid af te toetsen.
De Stad Gent, Dienst Economie, stelde logistieke en personele omkadering ter beschikking voor de promotie van Gent Winkelstad, de voorbereiding van het overleg met de dekenijen en de handelsverenigingen en de opvolging van de acties die werden afgesproken op het overleg.
Het was de bedoeling om samen te werken en af te stemmen met alle spelers en belanghebbenden. Bij cruciale dossiers en bij belangrijke planningen werden alle betrokkenen geraadpleegd en werd met hen afgestemd.
Reden waarom ook deze laatste formule niet haalbaar bleek, was enerzijds de structuur, met name geen autonome structuur met duidelijk afgebakende mandaten, anderzijds gebrek aan financiële middelen en geen eenduidige coördinatie.
De oprichting van een Business Improvement District Gent (BIG) dient extra zuurstof te geven aan het kernwinkelgebied van Gent. Door Gent te promoten als winkel en horecastad kunnen meer consumenten aangetrokken worden. Naast promotie is het van belang om gehoor te geven en te kunnen inspelen op noden en wensen van het lokale handelsapparaat. Dit op basis van een gezamenlijke en gedragen visie met transparant beleid en concreet actieplan.
Om het Gentse kernwinkelgebied dus op een uniforme manier te promoten, te beheren en te coördineren is er nood aan een gedeelde en gedragen visie waarin alle bovenstaande actoren vertegenwoordigd zijn. Dit wijst in de richting van een structurele samenwerking binnen een autonome structuur met een duidelijk mandaat, afgebakende doelstellingen en een sluitend financieel plan.
Bovendien is het essentieel dat er snel en flexibel ingespeeld kan worden op de vlug wijzigende omstandigheden én opportuniteiten in de sector.
Bovendien dienen alle Gentse handels- en horecazaken vertegenwoordigd te worden op een uniforme en efficiënte manier, los van het feit of zij al dan niet lid zijn van één of meerdere van betrokken partners.
Door iedereen medezeggenschap te geven op basis van vertegenwoordiging kan een gedragen visie, doelstellingen en actieplan opgesteld en uitgewerkt worden, waar alle betrokkenen kunnen achterstaan.
Overeenkomstig het Gemeentedecreet kunnen gemeenten, om soepeler te werken en bepaalde dienstverlening te optimaliseren, een beroep doen op diverse vormen van verzelfstandiging.
Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen interne en externe verzelfstandigde agentschappen. De intern verzelfstandigde agentschappen zijn diensten/afdelingen zonder eigen rechtspersoonlijkheid. Alle vormen van externe verzelfstandiging beschikken daarentegen over rechtspersoonlijkheid.
Binnen de externe verzelfstandigde agentschappen voorziet het Gemeentedecreet een publiekrechtelijk agentschap (een autonoom gemeentebedrijf) en privaatrechtelijke agentschappen (zoals de vennootschap, vzw of stichting).
Artikel 245, § 2 van het Gemeentedecreet bepaalt dat de beslissing over de oprichting of deelname aan een extern verzelfstandigd agentschap in privaatrechtelijke vorm dient te gebeuren op grond van een door het college van burgemeester en schepenen opgemaakt verslag waarin de voor- en nadelen van de extern verzelfstandiging in de gekozen rechtsvorm worden afgewogen.
Tevens dient te worden aangetoond dat het beheer binnen de rechtspersoonlijkheid van de Stad (dit is onder de vorm van een stadsdienst of een intern verzelfstandigd agentschap) of in de vorm van een autonoom gemeentebedrijf niet de vereiste voordelen kan bieden.
In de motiveringsnota in bijlage worden de meest gepaste rechtsvorm én dus de meest optimale structuur vanuit diverse criteria bekeken:
Deze analyse leert dat de nieuwe structuur die extra zuurstof dient te gevan aan de Gentse lokale handel en horeca, belast is met beleidsuitvoerende taken van gemeentelijk belang.
De vereniging heeft tot doel het imago van Gent als winkel- en horecastad in zijn totaliteit en dat van de deelgebieden te versterken, door:
1) De efficiënte promotie, profilering en uitbouw op regionaal, nationaal en internationaal vlak van Gent als sfeervolle en authentieke winkel- en horecastad. Deze uitbouw gebeurt op een duurzame wijze, rekening houdend met het milieu, de sociale context en de economie;
2) Beheer winkelgebied:
Het winkelgebied wordt beheerd met een gemeenschappelijke visie en aanpak, maar met oog voor de diversiteit binnen de verschillende sfeergebieden. In samenspraak met de handel en horeca wordt een gedragen strategie en aanpak uitgebouwd die het ganse gebied ten goede komt en verder reikt dan louter promotionele acties. Dit gebeurt binnen de krijtlijnen van het beleid dat door de Gemeenteraad en het College van Burgemeester en Schepenen wordt uitgetekend. Het beheer van het openbaar domein blijft de exclusieve bevoegdheid van Stad Gent.
3) Het actief ondersteunen van Gentse middenstand en horeca.
Volgens art 225 § 3 van het Gemeentedecreet wordt bovendien vermoed dat de rechtspersoon door de gemeente is opgericht met welbepaalde taken van gemeentelijk belang als hij aan één van de volgende voorwaarden voldoet:
Aan al deze voorwaarden is voldaan.
Voor meer detail wordt verwezen naar de in bijlage gevoegde motiveringsnota “Oprichting van het extern verzelfstandigd agentschap in privaatrechtelijke vorm Business Improvement District Gent vzw", waar nauwkeurig wordt uiteengezet waarom de rechtsvorm van een intern verzelfstandigd agentschap of een autonoom gemeentebedrijf niet de vereiste voordelen kan bieden.
Alle beslissingen die door de algemene vergadering zullen worden genomen, worden voorafgaandelijk aan de gemeenteraad voorgelegd.
Alle vertegenwoordigers van de Stad zullen gemeenteraadsleden zijn (cfr. artikel 246 § 2 van het Gemeentedecreet).
In deze EVA vzw zal de voordracht van de vertegenwoordigers van de Stad Gent in de raad van bestuur dienen te gebeuren volgens de criteria vastgelegd in artikel 236, § 2, derde en vierde lid van het Gemeentedecreet (zoals deze ook gelden voor autonome gemeentebedrijven). Elke fractie zal in de raad van bestuur vertegenwoordigd zijn; maximum twee derden van de bestuurders mag tot hetzelfde geslacht behoren.
Tussen de Stad Gent en deze nieuwe EVA-vzw zal een overeenkomst worden afgesloten, met name een samenwerkingsovereenkomst betreffende de uitvoering van de toevertrouwde taken van gemeentelijk belang (dit overeenkomstig artikel 247 van het Gemeentedecreet).
Deze samenwerkingsovereenkomst met de EVA-vzw zal ten gepaste tijde aan de gemeenteraad voorgelegd worden.
Stappenplan
De omvorming van vzw BIG, een EVA-vzw, impliceert volgend stappenplan:
1. Goedkeuring door het college van burgemeester en schepenen van een verslag waarin de voordelen van de externe verzelfstandiging (c.q. oprichting van een EVA-vzw) worden aangetoond;
2. Gemeenteraadsbeslissing tot goedkeuring van de oprichting van vzw BIG (EVA-vzw) en de statuten;
3. Verzending naar de Vlaamse Regering van de gemeenteraadsbeslissing tot oprichting van vzw BIG, een EVA-vzw, dit binnen de dertig dagen na de beslissing;
4. Goedkeuring door de Vlaamse Regering of het verstrijken van de goedkeuringstermijn van 100 dagen;
5. Gemeenteraadsbeslissing tot aanduiding van vertegenwoordigers van de stad Gent in de algemene vergadering en voordracht van vertegenwoordigers in de raad van bestuur;
6. Oprichtingsvergadering EVA-vzw BIG en benoeming raad van bestuur.
7. Goedkeuring door de gemeenteraad en de raad van bestuur van EVA-vzw BIG van de samenwerkingsovereenkomst tussen Stad Gent en de vzw. Vervolgens, ondertekening van deze samenwerkingsovereenkomst;
8. Neerlegging op de griffie van de rechtbank van Koophandel van de statuten en naam van de bestuurders.
Keurt goed, de oprichting van het extern verzelfstandigd agentschap in privaatrechtelijke vorm Business Improvement District Gent (afgekort BIG) vzw.
Keurt goed, de statuten van het extern verzelfstandigd agentschap in privaatrechtelijke vorm Business Improvement District Gent (afgekort BIF) vzw, zoals gevoegd in bijlage die integraal deel uitmaakt van deze beslissing.