Vzw Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap van Gent (afgekort PWA Gent-vzw) werd op 9 oktober 1997 opgericht.
De doelstelling van PWA Gent-vzw is het bestuur van het Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap van Gent, en het toezicht op de niet door het regelmatig arbeidscircuit tegemoetgekomen activiteiten overeenkomstig artikel 8 van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders en de uitvoeringsbesluiten. PWA Gent-vzw kan ook alle bijkomende verrichtingen doen in verband met dat hoofddoel. Zo streeft de vzw samenwerking na met lokale actoren inzake begeleiding, opleiding en tewerkstelling van werkzoekenden.
De samenstelling van de organen van PWA Gent-vzw (algemene vergadering en raad van bestuur) diende in overeenstemming met de bepalingen van artikel 8, § 1, derde lid van de genoemde besluitwet van 28 december 1944 te zijn. Het belangrijkste gevolg is pariteit. Alle organen van PWA Gent vzw bestaan daardoor uit enerzijds leden aangewezen door de gemeenteraad in proportionaliteit tussen meerderheid en oppositie en anderzijds uit leden die de organisaties die zitting hebben in de Nationale Arbeidsraad (NAR), vertegenwoordigen.
Het Vlaams gewest heeft ondertussen in het kader van de zesde staatshervorming de bevoegdheid verworven over het PWA-stelsel. In het kader van de Vlaamse bevoegdheden op vlak van activering van werkzoekenden, heeft de Vlaamse regering beslist een drastische hervorming van het PWA-stelsel door te voeren. Dit vernieuwde stelsel krijgt de naam "wijk-werken".
Op 7 juli 2017 keurde het Vlaams Parlement het ontwerp van decreet betreffende wijk-werken en diverse bepalingen in het kader van de zesde staatshervorming goed (verder “decreet Wijk-werken”), dat op 9 augustus 2017 in het Belgisch Staatsblad werd gepubliceerd. Gemeentebesturen zullen hierdoor niet langer meer de mogelijkheid hebben om te voorzien in een PWA aangezien het PWA-stelsel nu in zijn huidige vorm binnen het Vlaamse gewest ophoudt te bestaan. De PWA-vzw’s zullen ook niet langer de organisatie van PWA als opdracht toegewezen krijgen per wet of decreet.
Artikel 14 van het voornoemde decreet Wijk-werken geeft de gemeente een taak inzake de organisatie van het wijk-werken. Daarbij kan de gemeente deze taak op drie mogelijke manieren uitvoeren. Hetzij door het zelf oprichten van een organisator als het een gemeente betreft die minstens 60.000 inwoners betreft, hetzij door het vormen van een intergemeentelijk samenwerkingsverband, hetzij door de organisatie van wijk-werken over te laten aan de VDAB.
Indien een gemeente kiest voor de eerste piste, met name het zelf oprichten van een organisator wijk-werken, bepaalt artikel 17 van het Besluit van de Vlaamse Regering van 29 september 2017 betreffende wijk-werken dat bovenvermelde organisator een gemeentelijk extern verzelfstandigd agentschap dient te zijn, in de vorm van een vzw. De Stad Gent heeft dus in dit dossier geen vrije keuze meer uit de diverse vormen van interne en externe verzelfstandiging die het gemeentedecreet aanbiedt.
Uit de 3 mogelijkheden die het decreet Wijk-werken aan lokale besturen biedt inzake de organisatie van het wijk-werken, kiest de Stad Gent (met een inwonersaantal van 258.119 (cijfer d.d. december 2016)) er duidelijk voor om zelf een organisator op te richten. Wat onmiddellijk betekent dat de organisator een gemeentelijke extern agentschap dient te zijn, in de vorm van een vzw (EVA vzw).
De argumenten om te kiezen voor deze piste, werden beschreven in de "motiveringsnota" die op 14 september 2017 werd goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen. Een dergelijke motiveringsnota is het "verslag ter afweging van de voor- en nadelen van externe verzelfstandiging in de gekozen vorm en waarin wordt aangetoond dat het beheer binnen de rechtspersoonlijkheid van de gemeente of in de vorm van een autonoom gemeentebedrijf niet de vereiste voordelen kan bieden" dat vereist wordt door artikel 245 §2 Gemeentedecreet. Hierbij moet een kanttekening gemaakt worden omdat, gelet op Vlaamse decretaal kader rond wijk-werken, de Stad geen vrije keuze meer kan maken als zij zelf een organisator wil oprichten. In die zin verschilt betrokken motiveringsnota dus van andere motiveringsnota's in verzelfstandigingsdossiers.
De motiveringsnota in kwestie focust op volgende argumenten:
1. Voor Stad Gent is wijk-werken een belangrijke opportuniteit. De stedelijke regie- en actorrol is immers een hefboom om wijk-werken in te zetten conform de noden en behoeften van de lokale werkzoekenden (bijvoorbeeld als bijkomend dienstverlenend aanbod dat vanuit de Gentse werkpunten werd ontwikkeld).
2. Daarnaast laat wijk-werken ook toe om in te spelen op maatschappelijke noden, die niet of moeilijk door reguliere economie opgenomen worden. Een aantal bestaande PWA-opdrachten sluiten nu al goed aan bij lokale, sociale beleidsdoelstellingen (bijvoorbeeld de sleuteldragers, aanvullende taken in woonzorgcentra, …) of hebben dat potentieel (bijvoorbeeld het oriënteren van opdrachten bij particulieren naar specifieke doelgroepen zoals uitkerings- of leefloongerechtigden). In het kader van stadsvernieuwingsprojecten en vanuit actieve wijkwerkingen komt de vraag naar buurtbeheeractiviteiten sterk naar boven.
3.En tot slot is de dienstverlening van een aantal gebruikers binnen Stad Gent (scholen, vzw’s) vandaag erg afhankelijk van de inzet van PWA’ers/wijkwerkers.
De Stad Gent maakt aldus niet de keuze voor een intergemeentelijk samenwerkingsverband, omdat dit zou leiden tot een onnodige verzwaring van het besluitvormingsproces. Dit neemt niet weg dat de Stad Gent op diverse manieren wil zoeken naar continuering van bestaande (en nieuwe samenwerkingen), echter niet in de vorm van intergemeentelijke samenwerking.
Dit betekent ook dat de Stad Gent er niet voor kiest om de organisatie van wijk-werken over te laten aan VDAB. Om bovenvermelde redenen wenst de Stad Gent de regie- en actorrol in eigen handen te nemen. Dit verklaart waarom Stad Gent niet verkiest om deze taken bij de VDAB te leggen.
***
Op grond van voormelde motiveringsnota, zoals gevoegd in bijlage en zoals goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen op 14 september 2017, wordt nu aan de gemeenteraad gevraagd de omvorming van vzw PWA Gent tot een EVA vzw goed te keuren. Artikel 14, § 1, laatste lid van het decreet Wijk-werken laat toe dat een bestaand rechtspersoon, in casus PWA Gent vzw, wordt aangeduid als organisator en aldus omgevormd wordt tot een EVA vzw.
VDAB en OCMW Gent zijn bereid om te participeren in deze EVA vzw. Daarnaast lopen momenteel nog verkennende gesprekken met andere partners in het kader van participatie, o.m. vertegenwoordigers van vakbonden.
In dit kader is het nodig dat de algemene vergadering van vzw PWA Gent een statutenwijziging, inbegrepen de naamswijziging naar Wijk-werken Gent, doorvoert.
Daarom wordt ook het ontwerp van statutenwijziging voorgelegd aan de gemeenteraad ter goedkeuring.
De belangrijkste voorgestelde wijzigingen in de statuten van vzw PWA Gent hebben te maken met het
(1) aanpassen van de doelstelling en
(2) het verlaten van de pariteit uit het verleden gekoppeld aan de noodzakelijk aanpassingen die het gemeentedecreet vereist in het kader van externe verzelfstandiging.
Ten eerste wat betreft de doelstelling van de toekomstige EVA vzw.
De vzw krijgt in artikel 3 van de statuten als doelstelling "het organiseren van de werkervaringsmaatregel wijk-werken op het grondgebied van de Stad Gent via een herkenbare, kwalitatieve en laagdrempelige dienstverlening voor werkzoekenden en gebruikers.
Voor werkzoekenden betekent het wijk-werken een laagdrempelige opstap in een ruimer traject naar werk, onder de vorm van tijdelijke werkervaring bij een lokale aanbieder. De activiteiten zijn occasioneel, begrensd in tijd en ondersteunend van karakter. De activiteiten bieden een antwoord op maatschappelijke noden die zich op lokaal niveau aandienen, zonder marktverstorend te werken ten aanzien van de reguliere economie, en dragen bij tot de realisatie van de doelstellingen het vlak van lokaal sociaal beleid. De vzw levert maximale inspanningen om de werkzoekenden te versterken in hun ruimere traject naar werk."
Hierbij krijgt de vzw de volgende opdrachten:
1) de vraag van de gebruiker matchen met een wijk-werker die de gevraagde activiteit kan uitvoeren in het kader van diens traject naar werk;
2) nieuwe gebruikers werven om in een voldoende sterk en gediversifieerd aanbod van activiteiten te voorzien in het kader van wijk-werken;
3) alle noodzakelijke administratieve taken vervullen teneinde een vlotte werking te verzekeren;
4) het gebruik van het ‘platform wijk-werken’ (VDAB);
5) informatieverstrekking over wijk-werken verlenen aan het publiek; het informeren en sensibiliseren van de gebruikers m.b.t. wijk-werken;
6) het detecteren van de lokale noden en behoeften m.b.t. activiteiten die onvoldoende of helemaal niet worden uitgevoerd in het reguliere arbeidscircuit;
7) zoveel mogelijk begeleiding en vorming voorzien, die de competenties van de werkzoekenden versterken, en de werkzoekenden zelf ‘empoweren’ in hun verdere zoektocht naar werk;
8) preventie en veiligheid van de ‘wijk-werkers’ op de werkvloeren bewaken.
Bij de realisatie van haar doelstelling streeft de vzw naar een goede balans tussen het sterker maken van de arbeidsmarktpositie van de individuele werkzoekende enerzijds en het beantwoorden van maatschappelijke noden en behoeften op lokaal vlak anderzijds.
Ten tweede wat betreft de verlaten pariteit en de aanpassingen in het licht van de bepalingen rond verzelfstandiging in het gemeentedecreet.
Er was reeds een belangrijke vertegenwoordiging van de Stad in de algemene vergadering van vzw PWA-Gent. Door de voorgenomen omvorming naar een EVA-vzw wordt de controle door de Stad Gent nog directer dan thans het geval. Zo zullen in de toekomst de beslissingen die door de algemene vergadering worden genomen, voorafgaandelijk aan de gemeenteraad moeten worden voorgelegd.
Voor de Stad Gent impliceert de omvorming naar een EVA-vzw dat de vertegenwoordiging van de Stad Gent in de algemene vergadering en de raad van bestuur zal wijzigen.
Concreet zou de algemene vergadering voortaan bestaan uit het A lid Stad Gent, de B leden VDAB en OCMW Gent en de C leden, met name natuurlijke of rechtspersonen waarmee de vzw een band heeft. De Stad Gent wordt in de algemene vergadering voortaan vertegenwoordigd door 9 gemeenteraadsleden met elk 1 stem. De overige leden hebben elk 1 stem. De Stad Gent heeft bovendien steeds 1 stem meer dan B en C leden samen.
In de raad van bestuur is er enerzijds bestuurder Stad Gent (met 9 afgevaardigden, al dan niet gemeenteraadsleden met elk 1 stem + de garantie dat er steeds een stemmenoverwicht in hoofde van de Stad is in de raad van bestuur), 2 B bestuurders met elk 1 stem, en maximum 5 C bestuurders met elk 1 stem.
Het voorzitterschap komt toe aan de bevoegde schepen van werk. Het ondervoorzitterschap gaat naar één van de B of C bestuurders.
En ten slotte wordt de mogelijkheid om een dagelijks bestuur (bestuurders en/of personeelsleden en/of externe experten) te installeren voorzien.
***
Stappenplan
Concreet wordt voorgesteld om nu de nodige stappen te nemen om de omvorming naar een EVA-vzw voor te bereiden, en hiervoor de vereiste goedkeuring van het toezicht te bekomen.
1. Gemeenteraadsbeslissing tot omvorming van de vzw PWA Gent naar een EVA-vzw, op grond van de beslissing van 14 september 2017 van het college van burgemeester en schepenen waarbij de motiveringsnota werd goedgekeurd, en goedkeuring van de voorgenomen statutenwijziging;
2. Gemeenteraadsbeslissing tot aanduiding van vertegenwoordigers van de stad Gent in de algemene vergadering en voordracht van vertegenwoordigers in de raad van bestuur;
3. Verzending naar de Vlaamse Regering van de gemeenteraadsbeslissing tot omvorming van vzw PWA Gent naar een EVA, met de nieuwe naam vzw Wijk-werken Gent, dit binnen de dertig dagen na de beslissing.
4. Goedkeuring door de Vlaamse Regering of het verstrijken van de goedkeuringstermijn van 100 dagen;
5. Goedkeuring door de algemene vergadering van de vzw PWA Gent van de statutenwijziging en benoeming van de nieuwe bestuurders voorgedragen door de Stad Gent (en de andere bestuurders). In casu wordt voorgesteld deze algemene vergadering te laten plaatsvinden in de loop van december 2017;
6. Goedkeuring door de gemeenteraad en de raad van bestuur van de EVA vzw Wijk-werken Gent van de samenwerkingsovereenkomst tussen Stad Gent en de vzw. Vervolgens, ondertekening van de deze samenwerkingsovereenkomst;
7. Neerlegging op de griffie van de rechtbank van Koophandel van de statutenwijziging en het ontslag en benoeming van bestuurders (voorgedragen door de Stad Gent).
Keurt goed, de omvorming van de vzw PWA Gent naar een extern verzelfstandigd agentschap in privaatrechtelijke vorm, met nieuwe naam vzw Wijk-werken Gent, met ingang van de eerstvolgende algemene vergadering.
Keurt goed, de voorgestelde statutenwijziging van vzw PWA Gent (inclusief naamswijziging naar vzw Wijk-werken Gent), zoals gevoegd in bijlage.