2022_MV_00094 - Mondelinge vraag van raadslid Anneleen Van Bossuyt: Signalen schoolspotters: drugs aan schoolpoorten en vechtpartijen Wilsonplein

De schoolspotters zijn een team binnen de Dienst Outreachend Werken. 

Het is een tewerkstellingsproject voor jongeren (18-26 jaar) die werken met een startbaanovereenkomst. Deze jongeren krijgen de kans als 'peer supporter' aanwezig te zijn in de schoolomgevingen en jongeren een luisterend oor te bieden in 3 regio’s: Zuid/Sint-Anna, Casinoplein/Holstraat/Peperstraat en de regio Martelaarslaan.

Jaarlijkse maakt Dienst Outreachend Werken een jaarverslag op om hun werking en inzet op het terrein transparant uit de doeken te doen én ook om bepaalde thema’s en signalen mee te geven aan het stadsbestuur en andere overheden. 

Uiteraard worden de scholen sterk betrokken bij de opvolging van deze signalen. Vooral door de schoolspotters van Dienst Outreachend Werken, maar ook door andere diensten zoals bij voorbeeld Dienst Preventie en ook de politie. Want dergelijke signalen verdienen een integrale aanpak.

• Zo hebben schoolspotters bijvoorbeeld regelmatig overleg met zorgcoaches en graadcoördinatoren van scholen zoals de Hotelschool, OLVI Gent en VISO Gent.  

• Een gevolg van deze overleggen met scholen is het samenbrengen van betrokken partners/scholen uit regio Zuid en stadsdiensten zoals de drugcoördinator en beleidsmedewerker jongerenpreventie.  

• De nauwere samenwerking tussen verschillende scholen en het schoolspottersproject is in het afgelopen jaar voor verschillende concrete situaties een meerwaarde geweest.   

• Concrete signalen over mogelijke vechtpartijen na de schooluren, waardoor werd ingegaan op de vraag naar verhoogde aanwezigheid van de schoolspotters en ook andere diensten zoals de gemeenschapswacht, lijnspotters en politie op de hoogte werden gebracht en hebben hierop gehandeld. 
• Bij specifieke casussen is betrokkenheid van schoolspotters gevraagd – hierin werd een bemiddelende rol opgenomen, wat voornamelijk hun rol is, waardoor agressie op straat voor of na de schooluren vermeden kon worden.
• Door verschillende scholen werd hulp gevraagd aan een schoolspotter in het begeleiden van leerlingen die te maken hadden met een acuut onveiligheidsgevoel – vaak ging dit over leerlingen begeleiden naar hun bushalte of zelfs thuis. Ondertussen werd ook gewerkt met andere diensten ikv veiligheid van de school(omgeving).

Vanuit de dienst Preventie voor Veiligheid werd, in samenwerking met vzw Lejo en een ervaringswerker, een lerend netwerk met als thema ‘Jongeren en Drugs’ gestart. 

De schoolspotters nemen actief deel aan deze leermomenten van hoe omgaan met druggebruik als je dat waarneemt, verslaving of dealen bij jongeren. Daarin krijgen ze goede praktijken over hoe ze best reageren als schoolspotter. Eveneens werd reeds drie keer een ontmoeting georganiseerd tussen de schoolspotters en de politiemedewerkers die actief zijn aan de Zuid.

De schoolspotters handelen uiteraard niet enkel op vraag van scholen.  Ze staan bijna dagelijks tussen de groepen jongeren op het Woodrow Wilsonplein of de omgeving van het Shoppingcenter Gent Zuid. 

Zij werken vanuit deze aanwezigheid aan een band met de jongeren. Naast vele andere thema’s komt agressie en middelengebruik vaak ter sprake in die groepen en hun contact met gasten. Schoolspotters proberen voortdurend te werken aan bewustwording bij hun gasten over middelengebruik maar ook geweld. 

 De aanwezigheid van de schoolspotters heeft het afgelopen jaar er meermaals voor gezorgd dat mogelijke gevallen van agressie op straat vermeden konden worden.  De schoolspotters onderscheppen op straat soms verbale uitingen van geweld en nemen indien mogelijk een bemiddelende rol op tussen individuen en groepen op straat. Zo wordt aankomend geweld of gevechten vaak onderschept in gesprekken met de gasten (op straat of online) en werden bij acuut gevaar anoniem gemeld aan relevante diensten.

Maar vanuit de stad werken we ook met de scholen samen om in de scholen een preventief beleid te voeren.  

Er is momenteel bijvoorbeeld het aanbod van ‘Samen maakt School’, een inspiratietraject op maat voor secundaire scholen rond een verbindend schoolklimaat.  

Specifiek wat toenemend zichtbaar druggebruik rond scholen betreft: dit thema werd  besproken op ons structureel overleg met het onderwijsveld in Gent (de Regiegroep Onderwijs Gent) samen met Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Adentro. Scholen kunnen intekenen op het concrete drugpreventieve aanbod (met o.a. intervisies) om zo zelf een actief schoolintern beleid verder te kunnen uitbouwen.

Wat de politie betreft 

Druggebruik door jongeren, en specifiek door jongeren in kwetsbare situaties, is een duidelijke prioriteit van het huidige Gentse drugsbeleidsplan van onze burgemeester.  Naast preventieve en curatieve aanpak horen ook repressieve maatregelen hierbij.  Zo werd bijvoorbeeld afgesproken dat er extra politionele aandacht gaat naar het dealen in en rond scholen, jeugdhuizen en plaatsen waar jongeren samenkomen of rondhangen.

Het korps heeft een Bureau Aanspreekpunt Scholen. Op die manier tracht de politie zeer laagdrempelig te zijn t.a.v. onze Gentse scholen. 

Elk van de zes wijkcommissariaten heeft ook een jeugdinspecteur. Samen met onze jeugdcoördinator hebben zij een netwerk uitgebouwd met allerlei partners die met de doelgroep jongeren werken (scholen, vzw’s, stadsdiensten, instellingen, …). Door bereikbaar en aanspreekbaar te zijn slaagt men er in signalen vroegtijdig op te pikken en kan de politie steeds een afdoend antwoord bieden op klachten van overlast of strafbare feiten op of rond scholen, maar ook breder op alle plaatsen waar veel jongeren zijn. 

Ingeval het een dringende opdracht betreft (bv. een dreigende vechtpartij) wordt er uiteraard direct gehandeld, zodat de politie preventief zichtbaar aanwezig is op de locatie. Ingeval er meer tijd is of als bepaalde bezorgdheden in beeld blijven komen (bv. druggebruik, drugsverkoop, geweld), werken verschillende diensten van de politie een aanpak uit met de bedoeling een positieve impact te hebben op de leefbaarheid en veiligheid in de schoolomgeving. 

Welke maatregelen de politie precies neemt hangt af van de casus. 

• Aan de Zuid bijvoorbeeld slaagden men erin dossiermatig te werken in nauw overleg met het jeugdparket; maar tegelijk ook nadrukkelijk aanwezig te zijn via overlastpatrouilles en -acties. 
• De jeugdinspecteur wordt ingezet daar waar dialoog en bemiddeling mogelijk is met de jongeren. Ze benoemen aan jongeren de grenzen van toelaatbaar gedrag, maar trachten ook hun zorgsignalen op te pikken. 
• Als er objectieve elementen zijn om aan te nemen dat sommigen ondanks die afspraken toch bepaald strafbaar gedrag blijven plegen, wordt hierop gereageerd. Ook de drugcoördinator PZ Gent wordt hierbij betrokken. 

We evalueren de inzet van de schoolspotters en de samenwerking met andere actoren zoals politie, jeugdwelzijnswerk, de jongerenbeleidsmedewerker preventie en drugbeleidscoördinator van Dienst Preventie als positief. 

• Zo zien we dat door de verschillende overleggen tussen de actoren op het terrein (welzijn/onderwijs/politie) er ontegensprekelijk werd gebouwd aan snelle en kortere lijnen tussen deze verschillende actoren. Bij dreiging of ernstige signalen wordt er snel geschakeld en ingezet op een grotere sociale controle of ondersteuning van het slachtoffer en de scholen in kwestie.
• Ten slotte is het vermeldenswaard dat er ondertussen een aantal langere trajecten lopen rond de Zuid specifiek naar jongeren. Er is bijvoorbeeld jeugdhuis Zuidpool, de mobiele werker van vzw Jong en uiteraard de Schoolspotters die toch heel wat betrokken jongeren bereiken.