Het Decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017, artikel 2.
Het opzetten en ondersteunen van living labs kadert in het open innovatiebeleid van de Stad Gent. We willen gaan voor een open innovatiestrategie en een open netwerkmodel die vooruitgang in onze ecosystemen stimuleren. Eerder dan problemen zelf te lijf te gaan met oplossingen en interne middelen, zoeken we een oplossing door gebruik te maken van innovatieve kennis die intern én extern aanwezig is. We delen onze uitdagingen dus met verschillende betrokkenen omdat we zo tot betere oplossingen denken te komen voor Gent. Als een stad wendbaar wil zijn en mensgericht wil ontwikkelen moet ruimte worden gecreëerd waar geëxperimenteerd kan worden met mogelijke oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen.
Dit wordt ook geëxpliciteerd in de beleidsnota Meer dan slimme stad – Data, innovatie en digitalisering, goedgekeurd op de Gemeenteraad van 25 januari 2021 waarin ook de prioritaire thema’s zijn bepaald voor de living labs:
“We stimuleren innovatieve oplossingen voor de maatschappelijke uitdagingen binnen de thema’s gezondheid, onderwijs en klimaat met als doel baanbrekende technologieën en producten te ontwikkelen die een meerwaarde betekenen voor Gentenaars in hun dagelijks leven. Hiervoor zetten we living labs op waarbij we academici, bedrijven, overheden en burgers samenbrengen. Dit ligt in de lijn met eerdere livings labs rond vereenzaming: Hello Jenny (2018) en leerproblemen: Inclusie in 4D (2020).”
De eerste doelstelling die we beogen met de livings labs is ruimte creëren voor open-ended probleemgedreven innovatie-ontwikkeling. De verwachting bij elk opgestart living lab is dat er op het einde van het traject een getest prototype (tool, middel, product, dienstverlening,…) is gerealiseerd en dat de geleerde lessen hieruit breed worden gedeeld naar alle betrokkenen.
De tweede doelstelling is dat we met deze living labs verder bouwen aan onze stedelijke proeftuinmethodologie (die veel ruimer is dan de livings labs). Belangrijk is dat het niet gaat om het prototype, maar om de kennis. Een tastbaar prototype (tool, product, middel,…) draagt bij aan een co-exploratief leerproces, maakt de problematiek zichtbaar en zorgt voor het verleggen van grenzen, organisatorische en/of systemische verandering en een bredere kijk vanuit diverse perspectieven.
Het innovatie- en co-creatietraject dat hiervoor wordt opgezet, zal in eerste instantie per uitdaging de prioriteiten identificeren, waarna gezocht wordt naar innovatieve oplossingen, bij voorkeur met een technologische component. Cruciaal is dat in het traject gewerkt wordt binnen een quadruple helix aanpak. Dit houdt in dat er zowel op strategisch (identificatie van de prioriteit en formuleren van de uitdagingen) als op operationeel niveau (uitwerken van de oplossingen) met vertegenwoordigers en experts vanuit bedrijven, de overheid, academische wereld en de burgers/het middenveld samengewerkt wordt en dat alle partijen als actoren met elkaar rond de tafel zitten.
In deze legislatuur starten we drie trajecten op. In 2022 zijn de Living Labs Gezondheid Onderwijs opgestart, nu starten we het Living Lab klimaat op.
De Stad Gent en UGent gaan een samenwerking aan in het kader van de Living Lab Klimaat - de aannemerswerking voor warmtepompen.
De behoefte daartoe is ontstaan door het volgende. De Energiecentrale begeleidt en adviseert Gentse huishoudens bij renovatietrajecten. De laatste tijd zijn de vragen voor warmtepompen fors aan het toenemen. De energieadviseurs helpen Gentse huishoudens door offertevragen in samenwerking met hen op te stellen en de offerten te beoordelen. Ze stellen vast dat installateurs van warmtepompen niet altijd op offertevragen ingaan, dat de kwaliteit sterk verschilt en dat offerten zeer moeilijk vergelijkbaar zijn. De customer journey van de klant dient te verbeteren om deze te overtuigen voor warmtepompen te gaan.
Dit living lab onderzoekt de factoren die een invloed hebben op het stimuleren van de adoptie en implementatie van warmtepompen door installateurs bij particulieren en gaat in interactie met de sector om aan mogelijke oplossingen te werken. Het project tracht deze doelstellingen te behalen door de ontwikkeling van ondersteunende tools die een meer kwalitatieve adoptie en implementatie van warmtepompen stimuleren. Het ontwikkelen van een verbindend narratief dat de sector samenbrengt en een duurzame energie-transitie centraal plaatst, is hierbij gewenst. De selectie en ontwikkeling van oplossingen zal gebeuren op basis van inzichten uit het doelgroepenonderzoek. Samenwerking en terugkoppeling met de sector staat hierbij centraal.
Het project loopt van 01/10/2023 tot en met 30/06/2025 zodat de impact van de gevonden oplossingen kan gemonitord worden.
Op het ogenblik van goedkeuring van de overeenkomst is de identiteit van de sectororganisatie(s) waarmee het living lab wenst samen te werken, nog niet gekend noch de wijze waarop de samenwerking zal verlopen. De Stad zal daartoe te gepasten tijde de nodige initiatieven nemen volgens de toepasselijk wetgeving.
Daarom betreft deze overeenkomst enkel de samenwerking met subsidiëring tussen Stad Gent en UGent.
De bedragen in deze tabel zijn incl. btw
| Dienst* | Strategische Coördinatie |
| Budgetplaats | 3460400IN |
| Categorie* | E |
| Subsidiecode | |
| 2022 | |
| 2023 | 109649 |
| 2024 | 35.000 |
| 2025 | |
| 2026 | |
| 2027 | |
| 2028 | |
| Later | |
| Totaal | 144.649 |
Geen ontvangsten
Keurt goed de samenwerkingsovereenkomst met subsidiëring voor het “Living Lab Klimaat 2023-2025 - Aannemerswerking warmtepompen” tussen het stadsbestuur van Gent en Universiteit Gent, voor de periode van 1 oktober 2023 tot en met 30 juni 2025, zoals gevoegd in bijlage.