Afhankelijk van de plaats van begraven en het soort graf kunnen in Gent grafconcessies voor 10 of 25 jaar afgesloten worden die na afloop telkens voor dezelfde duurtijd verlengd kunnen worden. Wordt de concessie niet verlengd, dan komt het graf in het beheer van de stad Gent voor eventueel hergebruik van de plaats.
Voor een graf van een persoon van lokaal of bovenlokaal historisch belang bestaat een systeem van peter- en meterschap. Zowel particulieren als verenigingen of bedrijven kunnen peter of meter worden van een grafmonument en staan dan in voor het onderhoud en eventuele instandhoudings- en/of restauratiewerken van het graf. Het Willemsfonds is bijvoorbeeld peter van het graf van Jan Frans Willems op de begraafplaats van Sint-Amandsberg.
Nu en dan verschijnen berichten in de media over graven van verdienstelijke Gentenaars waarvan de concessie verloopt. Dat was bijvoorbeeld het geval voor het graf van kunstpaus Jan Hoet en zeer recent voor het graf van Wilfried Morbée - beter bekend als krachtpatser John Massis - die op 12 juli 1988 overleed en een laatste rustplaats kreeg op de begraafplaats van Gentbrugge.
In een krantenartikel verklaarde de schepen: “In het geval van een verdienstelijk persoon zal het graf nooit worden verwijderd. Mocht de familie de concessie in zo’n geval niet verlengen, dan komt het graf in beheer van de Stad.”
1. Als de concessie van een grondgraf afloopt, wordt de concessionaris aangeschreven met de vraag of men de concessie wil verlengen voor 10 jaar. Naast deze brief komt er aan het graf zelf ook een bordje met de mededeling dat de concessie komt te vervallen. Dit bordje wordt een jaar op voorhand geplaatst. Op die manier staat het bordje er zeker ook tijdens de periode rond 1 november wanneer veel mensen naar de begraafplaats komen.
We proberen dus op verschillende manieren de laatst gekende concessionaris te bereiken. De nabestaanden kunnen dus steeds beslissen wat er met het graf dient te gebeuren.
2. Indien de concessionaris beslist de concessie niet te verlengen, of als we de nabestaanden niet kunnen bereiken, wordt het graf eigendom van Stad Gent. De dienst Burgerzaken maakt elk jaar een lijst op van de graftekens waarvan de concessie niet verlengd is. Die lijsten worden aan het begin van het jaar overgemaakt aan de dienst stadsarcheologie en monumentenzorg. Zij oordelen welke graven moeten behouden blijven omwille van culturele, sociale, historische, artistieke, architecturale of andere belangrijke invalshoek. Daarvoor gebruiken ze diverse instrumenten (onder meer de inventarissen en beheerplannen voor de beschermde begraafplaatsen, de inventaris In steen en brons, van leven en dood (1981) van J. Decavele en R. De Herdt die de belangrijke graftekens op de Gentse begraafplaatsen bevat, de ODIS-databank, lijsten van kunstenaars, info van heemkundige verenigingen enz.).
Stad Gent is steeds op zoek naar meters en peters die mee willen instaan voor het onderhoud van graven van verdienstelijke personen. Deze monumenten waarvan de concessie afloopt, wil de Stad immers niet zomaar verloren laten gaan. Gezien de Stad Gent 18 begraafplaatsen telt, met meer dan 90.000 graven, is het onderhoud daarover niet evident. Deze peters en meters kunnen zowel verenigingen als burgers zijn. Men dient dus geen familielid of nabestaande te zijn om een peterschap op te nemen. Het peter- of meterschap van een graf van een historisch belangrijke persoon is kosteloos en de procedure is eenvoudig. Het feit of een peterschap mogelijk is over een graf van een bepaald persoon wordt uiteraard zeer ruim geïnterpreteerd. Op deze manier wordt het funerair erfgoed mee in stand gehouden.
Graven van verdienstelijke personen zonder concessie en zonder peter of meter, blijven ook in handen van de Stad Gent.
Indien de dienst monumentenzorg beslist dat het niet gaat om een graf van een verdienstelijk persoon, komt het graf op de lijst voor ontgraving terecht. Zo kunnen we plaats maken voor nieuwe graven.
3. De concessie van het graf van John Massis loopt nog tot 12/07/2024. Het is nu eerst aan de concessionarissen of andere nabestaanden van dhr. Massis om te beslissen of ze de concessie al dan niet willen verlengen.
Als Stad rekenen we er op dat de naaste familie instaat voor de verlenging van de concessie. Indien ze ervoor kiezen de concessie toch niet te verlengen, wordt het grafteken eigendom van de stad Gent en komt het in aanmerking voor peterschap. Gezien het grafteken van dhr. Joh Massis onder de categorie “sportlui” valt, zal deze behouden blijven.
di 19/09/2023 - 13:48