Op donderdag 2 november bereikte storm Ciaran ons land. In het hele land werden waarschuwingen uitgegeven voor zware rukwinden en stormachtig weer. De storm heeft uiteindelijk twee mensenlevens geëist. We leven dan ook, net als iedereen, intens mee met de nabestaanden, vrienden en familie van de slachtoffers.
Het is wel opmerkelijk dat beide dodelijke slachtoffers in België zich in Gent bevonden. Ter vergelijking, in Italië, een land met meer dan 60 miljoen inwoners en een uitgestrekt gebied, waren er slechts 5 doden te betreuren. Hieruit kunnen we concluderen dat er waarschijnlijk fouten zijn gemaakt, waarbij de verantwoordelijkheid de stad treft.
Wat er die dag precies gebeurde, tart alle verbeelding. De reacties op sociale media zijn dan ook, terecht overigens, kritisch ten opzichte van ons stadsbestuur. Steden zoals Antwerpen namen bijvoorbeeld voorzorgsmaatregelen. Ze sloten, net als vele andere steden en gemeenten, hun parken. Dit lijkt mij inderdaad een vanzelfsprekende maatregel wanneer er rukwinden worden voorspeld die bomen kunnen omverwerpen. Maar ons stadsbestuur besloot om dit toch niet te doen, en er viel dan ook een dodelijk slachtoffer in een stadspark. De stad probeert zich te verschuilen achter code geel, maar iedereen met gezond verstand begreep dat je de parken op voorhand moet sluiten en niet moet wachten tot het eventueel code oranje wordt. Naar mijn mening en de mening van veel andere Gentenaars heeft de stad hier duidelijk een ernstige fout gemaakt en heeft de burgemeester de veiligheidsrisico's niet goed ingeschat, met een dodelijk slachtoffer als gevolg.
Naast het openhouden van de parken heeft de stad ook een tweede dodelijk slachtoffer op haar geweten. Een 5-jarig jongetje dat was toevertrouwd aan de speelpleinwerking van de stad, werd tijdens een buitenactiviteit getroffen door een tak en overleed aan zijn verwondingen. Ik begrijp dat dit voorval nog grondig wordt onderzocht, maar het leert ons wel dat er geen of een zeer gebrekkige communicatie is bij de stad. Op het moment van het ongeval waren de monitoren buiten aan het spelen met de kinderen, in een woonwijk weliswaar. Het was op dat moment al code oranje en iedereen werd gewaarschuwd om zoveel mogelijk binnen te blijven. Blijkbaar hebben de monitoren van de stad hierover geen signalen ontvangen. De meeste stadsdiensten waren gesloten vanwege het verlengde weekend, en van verschillende mensen hoorden we dat er zelfs niemand beschikbaar was.
Hier kan de stad zich niet wegsteken achter een code geel. Er is niet of onvoldoende gecommuniceerd met de monitoren en verschillende diensten. In tijden dat men via berichten, telefoon, sociale media, kranten, tv, radio kan communiceren slaagt de stad hier blijkbaar niet in om bepaalde mensen te bereiken.
Naast het ontbreken van een deftig veiligheidsbeleid, een goede communicatie met de speelpleinwerking is er nog een derde aspect dat meegespeeld heeft. Het is namelijk zeer duidelijk dat er sprake is van een groen-dogmatische invulling van de taken bij de groendienst. In plaats van met netheid en veiligheid bezig te zijn, mogen onze stadsdiensten niet voldoende bomen in de lengte en breedte snoeien uit ‘respect voor de habitus’ van de bomen. Hierdoor groeien veel te veel bomen te hoog en dit zorgt voor meer omwaaiende bomen en takken.
Een voorbeeld hiervan zagen we in de Amand Casier de ter Bekenlaan in Mariakerke. Daar vielen maar liefst 2 grote bomen om en 1 werd er door de brandweer preventief omgezaagd. 1 straat verder, in de Rijakkerstraat is dan ook nog een boom omgewaaid. Hier hadden buurtbewoners al preventief gevraagd om de bomen te snoeien, omdat er vorig jaar ook al bomen omvielen. De bewoners kregen toen te horen wat ik zojuist heb verteld over de 'habitus' van de bomen. Voor degenen in de zaal die mijn woorden in twijfel trekken, ik heb het mailverkeer bijgehouden. De stad mag van geluk spreken dat niemand onder de bomen is terechtgekomen die daar zijn gevallen.
Ik weet dat dit voorval iedereen beroert en dat iedereen meeleeft met de nabestaanden. Om zulke drama’s in de toekomst te vermijden wil ik graag nog volgende vragen voorleggen aan de burgemeester en de bevoegde schepenen.
- Wie heeft de beslissing genomen om de parken niet af te sluiten?
- Waarom werden de parken niet afgesloten zoals in andere steden en gemeenten?
- Hoe zal men de sluiting van parken bij stormweer, in de toekomst regelen?
- Hoeveel begeleiders waren er die dag aanwezig bij de speelpleinwerking en hoeveel kinderen waren er?
- Was er een meerderjarige begeleider aanwezig?
- Zijn deze monitoren op een of andere manier verwittigd over het noodweer en de oproep om binnen te blijven? Zo nee, waarom niet? Zo ja, op welke manier?
- Zal de groendienst vanaf nu meer kijken naar de veiligheid ipv naar de ‘habitus’ van de bomen?
- Heeft de stad zicht op straten of bomen die gesnoeid moeten worden om de veiligheid te garanderen?
Ik wil vooreerst nogmaals mijn diepste medeleven met de families van de slachtoffers die we moeten betreuren na de passage van storm Ciarán op donderdag 2 november uitdrukken. De menselijke tol is erg zwaar, in het bijzonder gezien twee mensen het leven gelaten hebben en anderen gewond geraakt zijn.
Het is des te tragischer als er een jong kind bij deze slachtoffers hoort én als dat gebeurt tijdens onze eigen speelpleinwerking. Dat raakt ons allemaal diep.
Het is evident dat wij met onze diensten en partners, vanaf dag één uitgebreide steun en begeleiding hebben voorzien voor het gezin van Matvii en van de Duitse dame. Er wordt contact gehouden met beide families.
De dag na dit tragische ongeval zaten onze stadsdiensten samen met de familie van Matvii om hen bij te staan, onder andere door hen te ondersteunen in de meest praktische behoeften en bijvoorbeeld de uitvaartplechtigheid te regelen. We hebben ook psychologische steun ingeroepen en alvast tijdelijke accommodatie voorzien zodat het gezin, dat verblijft in de collectieve opvang Schoonmeersen, in de mate van het mogelijke op adem kon komen en overgekomen familie kon ontvangen. Ik heb samen met een delegatie van het stadsbestuur en de algemeen directeur samengezeten met de familie, om ons medeleven te betuigen en hen te steunen.
Met het overlijden van Matvii wordt een hele gemeenschap geraakt. We leven ook mee met de voltallige Oekraïense gemeenschap in Gent, die al langer onze steun krijgt en zal blijven krijgen. We staan in nauw contact met hen en ondersteunen waar nodig.
Zoals u weet heeft het noodlot ook een 64-jarige Duitse dame, die samen met haar man en dochter onze zo uitnodigende stad bezocht, niet gespaard. Het Duitse gezin werd begeleid door de sociale dienst van het UZ Gent en is ondertussen teruggekeerd naar Duitsland maar blijft in contact met de verschillende betrokken instanties en is ingelicht over de mogelijkheden op vlak van slachtofferzorg.
Ik vergeet ook niet de verschillende terreinwerkers en ambtenaren die op die noodlottige donderdag 2 november paraat stonden, elk vanuit hun eigen discipline en werking. Als stad moeten we geregeld omgaan met onvoorziene, kritieke omstandigheden en daarin doen wat menselijk mogelijk is. Gent heeft hierin ervaring. Met professionele, loyale diensten die zich dagelijks voor ons inzetten. Ook zij worden met dit drama geconfronteerd. Ook die mensen zijn er het hart van in en krijgen onze steun. En laten we zeker ook de monitoren van de speelpleinwerking niet vergeten die de tragedie vanop de eerste rij hebben meegemaakt. Ook daar is de impact enorm.
Vanzelfsprekend begrijp ik jullie vragen over wat er die voormiddag precies is gebeurd. Dat leeft ook bij de bevolking. En wij - het college, de diensten - stellen ons die menselijke en terechte vragen ook. Jullie en de Gentenaars hebben recht op transparantie en antwoorden.
U weet, ik heb de opdracht gegeven om een interne audit te laten uitvoeren om onze processen, van begin tot einde, kritisch en met open geest te analyseren. Die audit loopt nu. Niet om een zondebok aan te duiden, maar om verbeterpunten bloot te leggen en als collectief te leren. Zoals geweten wordt de audit gerapporteerd aan het auditcomité, over de grenzen van meerderheid en oppositie heen. Het is echter aan het auditcomité en niet aan ons, als commissie AFB of College, om uitspraken te doen over verdere stappen en wijze van bespreking. Daar gaat het Intern Audit Comité verder over. De audit zal mogelijks aanbevelingen opleveren, waarbij we het als college goed zouden vinden om deze samen in deze commissie te bespreken, weliswaar binnen de contouren die een gerechtelijk onderzoek ons op dat moment oplegt.
Daarnaast werden er met betrekking tot de gebeurtenissen op het Henri Storyplein en in het Citadelpark strafrechtelijke onderzoeken opgestart door het Parket van Oost-Vlaanderen. Dit betreft opsporingsonderzoeken onder leiding van de procureur des Konings waar de strafrechtelijke verantwoordelijkheid van de Stad onderzocht zal worden. Vanuit de Stad zal volledige medewerking gegeven worden aan dat onderzoek, zodat de gerechtelijke autoriteiten in alle comfort hun werk kunnen doen.
Het strafonderzoek is geheim. Dit is wettelijk zo bepaald om wat er is gebeurd met de grootst mogelijke kans op slagen te reconstrueren zodat nabestaanden een allesomvattend antwoord kunnen krijgen op hun vele vragen. Daarom is het ook onze plicht om het gevoerde onderzoek, over alle politieke kleuren heen, de volle slaagkansen te geven en hier en nu geen verklaringen te doen die de rechten van anderen kunnen raken. Wij laten ons hierin bijstaan door een raadsman die erop toeziet dat die dunne grens bewaakt blijft. Hoewel we graag een debat zonder restricties zouden willen houden is dit op dit moment dan ook niet mogelijk.
We vragen daarom respect voor de twee sporen die lopen en begrip voor het feit dat er niet op elke vraag die vandaag gesteld wordt in deze fase een afdoend antwoord zal geformuleerd worden. Net daarom ook zullen eventuele bijkomende vragen gesteld op deze vergadering naderhand schriftelijk worden beantwoord, in de mate van het mogelijke en gelet op hetgeen ik zo pas uiteen heb gezet.
Ik dank u voor uw begrip.
wo 22/11/2023 - 08:19