2024_MV_00179 - Mondelinge vraag van raadslid Fourat Ben Chikha: Meer inzet voor zorg leerlingen stedelijk onderwijs

Dank u wel voor deze vragen.

Collega Ben Chikha, ik antwoord eerst op uw vraag, omdat dit een vraag is naar context. Daarna ga ik in op de vraag van u, collega Kalaz.

Waarover gaat het: onze stedelijke scholen draaien op een basisbudget dat vanuit Vlaanderen (als bevoegd niveau) voorzien wordt en een aanvullend budget vanuit de Stad Gent. Binnen het stedelijk onderwijs liep een traject met scholen en vakbonden: hoe gaan we dat stadsbudget inzetten? Die pot werd tot nu deels ingezet voor een aanvulling van administratieve uren, want Vlaanderen betaalt niet genoeg om op elke school voltijdsen te kunnen aanstellen. Tegelijk is er vanuit veel scholen al lang de vraag naar meer zorg-ondersteuning voor leerlingen. Er liep een traject over hoe aan die nood tegemoet kon gekomen worden, want ook die nood weegt op de teams.

Niemand is tegen meer geld voor zorg in ons onderwijs, maar het is natuurlijk hartverscheurend dat dat ten koste zou gaan van ‘administratie’-uren. Dat is een onmogelijke keuze. We weten hoeveel bordjes de administratieve medewerkers elke dag in de lucht houden!  

Ik houd er wel aan om te stellen: dit betreft geen besparing: er is de afgelopen 6 jaar niet minder maar méér stedelijk geld gegaan naar de stedelijke scholen. We hebben een positief saldo van +8 VTE die éxtra is ingezet door de Stad in het stedelijk onderwijs. Maar het voelt natuurlijk als een verlies voor de administratieve medewerkers en de scholen, mocht dit zo doorgaan, dat begrijp ik en erken ik.

Ik heb de bezorgdheden van de administratieve medewerkers en de schoolteams hierover goed gehoord. Het traject dat was opgezet om meer nadruk te leggen op zorg in het stedelijk onderwijs, staat on hold. Er was en blijft nog niets definitief beslist. De administratieve medewerkers waren afgelopen vrijdag te gast in het stadhuis, ze waren met een 70-tal en iedereen die wou, kon zijn of haar stem laten horen.

We zijn en blijven in gesprek over mogelijke bijsturingen in dit traject. Ik heb gevraagd aan het stedelijk onderwijs om de verdeling te herbekijken. Kunnen scholen die meer willen inzetten op administratie dat doen en kunnen scholen die nood hebben aan meer zorgondersteuning dié keuze maken?

Zoals het vorige traject de nodige tijd in beslag heeft genomen, zal dat nu ook weer zo zijn. Want dat is de vraag vanop de vloer: betrek ons meer, praat dat door. Dus ik kan zeggen: het stedelijk onderwijs kan dit niet meer rondkrijgen om op te starten op 1 september van volgend schooljaar. Dat zal zijn tijd nodig hebben. Dus: geen aanpassingen op 1 september 24 en een verdieping van het traject met scholen.  

U vraagt ook, meneer Ben Chikha, waarom het verstandig is om niet-gesubsidieerde middelen maximaal door Vlaanderen te laten overnemen. Waarover gaat dat? Vlaanderen stelt zijn budgetten ter beschikking volgens bepaalde criteria. De leerkrachten bijvoorbeeld, die werken in de Gentse scholen, maar ze staan op de Vlaamse loonlijst.

Soms zijn er nieuwe mogelijkheden om lonen over te zetten naar die Vlaamse loonlijst. Een voorbeeld daarvan: door een nieuw Vlaamse decreet voor de internaten konden we 5,5 VTE van de internaatsmedewerkers van de stadsloonlijst overzetten naar de Vlaamse loonlijst. Die 5,5 VTE zijn en blijven aan de slag in de stedelijke internaten. Ze doen exact dezelfde job op exact dezelfde plaats. Maar hun loon zit nu waar het moet zitten. Ja, ik vind dat verstandig beleid.

En dan kom ik bij u, meneer Kalaz. U vraagt me of ik de verschuiving ga terugdraaien. Ik zeg u: het plan van deze verschuiving staat al on hold sinds vrijdag. Ik had geen actiedag nodig om te luisteren naar de mensen. Ze waren hier vrijdag al en samen met de burgemeester heb ik gepraat met hen in deze gemeenteraadszaal. We hebben anderhalf uur gepraat. Iedereen die wou, heeft kunnen spreken. We hebben veel getuigenissen gehoord uit de scholen, pakkende verhalen. Over welke parels we hebben in onze schoolteams. Ik erken dat volledig.

Er werd in dat gesprek al gezegd door de burgemeester en mezelf: deze plannen waren nog niet beslist en we zetten dit verdere traject on hold. Men noemt dat een overwinning van de stakingsdag. Welnu, de opdracht om dit nog eens te bekijken was al eerder gegeven.  

Maar in het gesprek vrijdag, zeiden de leerkrachten en zelfs de vakbond het zelf: protesteren we wel op de juiste plaats, in het Gentse stadhuis? De werkelijke man aan de knoppen is Ben Weyts. Iemand zei: “waar zijn onze tractoren, om naar Brussel te rijden want daar ligt de echte verantwoordelijkheid.”

Door de actie te richten tegen de stad Gent, leg je de verantwoordelijkheid niet waar ze moet liggen. Ik heb het voorspeld tijdens de actie en minister Weyts heeft het bevestigd in de krant: hij voelt zich niet aangesproken. Hij zegt: “Er is geen enkele stad die de keuzes maakt zoals Gent.” Ja, dat klopt. Wij investeren veel in onderwijs en wij zijn trots op onze keuzes. Ik moet niet in uw naam spreken, maar ik merk, door uw steun hieraan, dat u er ook voorstander van bent dat wij als stad een impactrijk onderwijsbeleid voeren. Maar de enige die het lerarentekort kan oplossen, de enige die ervoor kan zorgen dat een zorgjuf zorg kan geven aan leerlingen en niet een klas moet overnemen omdat er geen leerkracht is, is Weyts. Dat is een Vlaams probleem, dat gebeurt niet alleen in Gent. De stad Gent past geld bij, maar kan de grotere structurele probleem helaas niet aanpakken. Wie dat beweert, maakt de mensen blaasjes wijs. Een lokaal bestuur, zelfs niet een progressief bestuur als het onze, kan volledig rechttrekken waar Vlaanderen faalt.

Ik was aanwezig op het protest gisteren onder de stadshal. Ik steek me niet weg en ik wil verantwoordelijkheid nemen voor het stuk dat onder mijn verantwoordelijkheid valt. Ik heb met veel mensen gesproken. De eisen waren duidelijk. De kwestie rond de inzet van de stedelijke middelen, die on hold staat, die treft mensen persoonlijk. Daar waren ze verdrietig rond. Maar ze waren er ook om de algemene malaise in onderwijs aan te kaarten. Ik hoorde een leerkracht zeggen op het nieuws: “Er is maar 1 oplossing en dat is meer investeringen in onderwijs.” Bij elk groepje dat ik aansprak was dat de boodschap: “Onze emmer zit vol. Er moet verandering komen. Wij willen dat ‘Brussel’ ons hoort.”

U vraagt: ga je de verschuiving terugschroeven? Daarover heb ik ook vrijdag de schoolteams al geïnformeerd. We gaan het traject herbekijken, we gaan de partners herbevragen en alle opties bekijken. Ik kreeg vrijdagmiddag, na het gesprek hier in deze zaal, een mooie mail uit naam van alle aanwezigen. De mail was niet lang, dus ik lees die graag even voor:

Geachte

Graag willen we U bedanken om op zo’n korte termijn tijd vrij te maken en om, waar mogelijk, duidelijkheid te scheppen rond het lopende traject.

De grootste frustraties en boosheid waren te wijten aan onwetendheid en het gevoel niet erkend te worden. Het feit dat er gisteren en vandaag tijd werd genomen om te luisteren, wordt erg geapprecieerd.

We waren opgelucht te horen dat het traject on hold wordt gezet en dat de partners in het proces opnieuw bevraagd zullen worden zodat een remediering kan volgen.

Meer maatwerk per school en een zekere autonomie voor directeurs lijken zeker een stap in de goede richting.

We begrijpen dat de Stad Gent, met de middelen die ze ter beschikking heeft, probeert aan te vullen daar waar de Vlaamse Overheid tekortschiet. 

Ondertekend in naam van de administratief medewerkers van Stedelijk Onderwijs Gent BaO - BuBaO

Ik heb deze warme mail vanuit de administratieve teams heel erg gewaardeerd. Ik begrijp hun frustratie en hun wens om erkenning.

Dus, meneer Kalaz, ik ga hier ook geen populistische uitspraken doen. De nieuwe verdeling gaan we niet invoeren op 1 september. Dat wil zeggen dat de huidige verdeling van kracht is en blijft, terwijl de scholen samenzitten over een nieuwe leidraad.

Maar meneer Kalaz, als ik zeg dat ik hier geen populistische uitspraken ga doen, dan is dat om ik ook met iets in mijn maag zit. Ik vind het hartverscheurend dat ik een keuze zou moeten maken tussen administratieve medewerkers en meer zorg voor onze leerlingen omdat Vlaanderen niet voldoende middelen voorziet om beide noodzakelijke rollen voltijds te voorzien. Want die kreet vanuit de schoolteams, naar meer ondersteuning op vlak van zorg voor de leerlingen, die is niet weg hé! We hebben hier allemaal, in het belang van onze kinderen en jongeren, wel een vraagstuk op te lossen hé. Het stedelijk onderwijs komt met een nieuw voorstel en daar gaan we weer over rond de tafel zitten.

Meneer Kalaz, de motivatie voor jullie interventie bij hoogdringendheid was dat dit maatschappelijk debat van essentieel belang is voor de toekomst van het onderwijs in onze stad. Dank u wel voor deze visie. Dat mijn Gents beleid rond onderwijsondersteuning essentieel is voor de toekomst van het onderwijs in onze stad.

En is het tegelijk niet triestig, dat we dat zo moeten stellen? Is het niet triestig dat het onderwijs in onze stad het moet hebben van een aanvullend Gents beleid, omdat het bevoegde, het Vlaamse beleid faalt? U spreekt over het onderwijs in onze stad. Ik zal u zeggen: het thema van uw mondelinge vraag gaat over het onderwijs in de stedelijke scholen. Maar de stad voert ook een flankerend onderwijsbeleid, voor alle scholen van alle netten in onze stad. De Gentse scholen krijgen steun, essentiële steun, van de Stad Gent om recht te trekken wat scheef zit bij Vlaanderen. En daar zit het drama. Alle scholen moeten kunnen functioneren, goed functioneren met de centen die ze moeten krijgen uit Vlaanderen. We praten vandaag over het stedelijk onderwijs. Maar alle scholen, van alle netten, hebben noden. De andere netten, die moeten het doen met de middelen van Vlaanderen. En daar zit het drama. Daar zit de angel.

Dus, samenvattend: op 1 september 24 blijft alles bij het oude en we nemen de tijd om opnieuw de noden en mogelijkheden te bekijken.

We gaan daar onze tijd voor nemen en dat doen samen met de mensen.

Ik wil nog reageren op wat gezegd is door andere collega’s.

Collega Roegiers. U vraagt zich af waarom er geen stakingen zijn bij andere scholen. Maar ik kan u verzekeren dat die andere scholen ook allemaal aan het ploeteren zijn. Lerarentekort, zorgleerkrachten die geen zorg geven maar voor de klas staan. Dat is ook in het vrij net en het gemeenschapsonderwijs hier in Gent, dat is ook zo in Oostende en in Pelt. Dat is in gans Vlaanderen het geval. Ik zou dus niet denken dat die niet aan het ploeteren zijn.

Het ging over de extra middelen die wij vanuit het stedelijk onderwijs, als actor van onderwijs aan ons eigen net geven. Daar ging het gisteren over, dat was de aanleiding, maar het zit veel dieper.

Dan over de vier miljard die er bijgekomen is. Dat klopt, maar het is belangrijk om daar eerlijk over te zijn. Als we de inflatie daarvan aftrekken dan blijft er 1.2 miljard over. Dat is nog altijd veel geld. Echt waar. Maar hoe komt dat? Onderwijs werkt met open end financiering. Als je meer leerlingen hebt, moet je meer geld betalen. Dat verklaart al heel deel van dat miljard van die 1.2 miljard Op dit moment zitten we met een boom in het secundair onderwijs, en zijn er minder kinderen in het basisonderwijs. De financiering vanuit Vlaanderen voor kinderen in secundair onderwijs is groter dan in het basisonderwijs. Dus automatisch, meer kindjes in het secundair onderwijs, dat bedrag gaat omhoog.  En dan zitten we ook met een stijging van kinderen in het Buitengewoon secudnair onderwijs. Die worden nog meer gefinancierd.

Ik zeg niet dat de minister niks doet, dat zeg ik niet, kijk naar de extra middelen voor taaloffensief. Maar een groot deel van de extra middelen waarvoor de minister zich op de borst klopt, dat zou elke minister gedaan hebben, omdat dat in de open end financiering van ons onderwijs zit.  Of dat nu een minister van PVDA of de NVA was. Ik vind het wel belangrijk om dat te duiden.

Ik hoor hier veel collega’s met veel lof voor die administratieve medewerkers. Maar ik hoop dat iedereen beseft dat die fantastische mensen die al die bordjes doen draaien niet voltijds gefinancierd worden vanuit Vlaanderen. Het GO heeft die niet, de vrije net heeft die niet. Wij doen dat als actor voor het stedelijk onderwijs. Maar zelfs met die vier miljard kunnen er geen voltijds administratieve mensen op onze basisscholen zijn. Die parels van mensen, die onder de stadshal stonden omdat ze op hun school onmisbaar zijn.
 Misschien moet er Vlaams beleid gevoerd worden dat die mensen er ook kunnen zijn in het GO en het vrije net.

En ook u collega van Vlaams Belang: ‘Het is niet Vlaanderen zijn schuld’, maar wat ik net zei, het zou toch mooi zijn dat we die ook in het GO en het vrije net kunnen hebben.

Het allerbelangrijkste. Die beslissing gaat niet door op 01 september 2024. We zitten terug rond de tafel. We gaan een zorgzaam traject lopen. We gaan kijken waar we uitkomen. Iedereen kan gerust zijn. Alles blijft bij het oude voor 1 september van volgend schooljaar.