Op grond van de Wet van 21 maart 2007 tot regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera' s, gewijzigd bij Wet van 12 november 2009 en Wet van 21 maart 2018, moeten een aantal verplichtingen worden nageleefd wanneer men een bewakingscamera wil plaatsen en gebruiken met het oog op bewaking en toezicht.
Onder bewakingscamera verstaat artikel 2, 4° van de Wet van 21 maart 2007 elk vast, tijdelijk vast of mobiel observatiesysteem dat de bewaking en het toezicht van de plaatsen tot doel heeft en dat hiervoor beelden verwerkt. Een scanwagen is een voertuig dat is uitgerust met één of meerdere mobiele ANPR-camera's, overzichtscamera's en een krachtige GPS. Dankzij deze apparatuur kan de scanwagen automatisch nummerplaten van geparkeerde voertuigen detecteren, terwijl de overzichtscamera's een beeld geven van de omgeving waar het voertuig geparkeerd staat. De GPS zorgt voor een nauwkeurige locatiebepaling van de gescande voertuigen. Een ANPR- camera kan beschouwd worden als een intelligente bewakingscamera dewelke op grond van artikel 2, 4°/3 van de Wet van 21 maart 2007 wordt beschouwd als een bewakingscamera die ook onderdelen en software bevat, die al dan niet gekoppeld aan registers of bestanden, de verzamelde beelden al dan niet autonoom kunnen verwerken.
Wanneer men een bewakingscamera in een niet-besloten plaats, d.w.z. elke plaats die niet door een omsluiting is afgebakend en vrij toegankelijk is voor het publiek (vb. straat, plein, park, ander deel van het openbaar domein, ...) wil plaatsen, kan de beslissing tot het plaatsen ervan slechts genomen worden door de verantwoordelijke voor de verwerking nadat de gemeenteraad een positief advies heeft gegeven.
De gemeenteraad verstrekt zijn advies na voorafgaandelijk de korpschef van de politiezone, waar die plaats zich bevindt, te hebben geraadpleegd. (artikel 5 § 2 Wet van 21 maart 2007)
De verantwoordelijke voor de verwerking dient bij het indienen van zijn adviesvraag, bepaalde inlichtingen te bezorgen om toe te laten een duidelijk advies te formuleren. Tevens dient hij mee te geven welke de veiligheidsproblemen zijn die aan de basis liggen van de beslissing om bewakingscamera's te plaatsen en waarin camerabewaking een gepast instrument is om hierop te antwoorden.
De gemeenteraad dient zijn advies uit te brengen op basis van de informatie bezorgd door de verantwoordelijke voor de verwerking en de analyse van de korpschef. Dit advies moet in alle gevallen gemotiveerd worden.
Indien de analyse van de korpschef gevolgd wordt, kan de motivering steunen op de elementen uit de analyse van de korpschef.
Indien de gemeenteraad een andere beslissing wenst te nemen dan deze volgend uit de analyse van de korpschef dan moet de gemeenteraad zijn advies uitvoeriger motiveren.
Concreet wil Stad Gent het handhavingsproces van het parkeerbeleid verbeteren en wenst ze tot invoering van scanwagens als aanvullend instrument over te gaan op een niet besloten plaats, zijnde het volledige grondgebied van de Stad Gent. Deze stap past binnen het bredere digitaliseringsproces dat het Mobiliteitsbedrijf al sinds 2015 doorloopt op het gebied van straatparkeren. Controle op parkeerplaatsen op de openbare weg waar betalend parkeren geldt, inclusief controle op het gebruik van de parkeerschijf, (hierna: ‘parkeercontrole’) gebeurt momenteel te voet door parkeerwachters. De parkeercontrole gebeurt op basis van het respectievelijke retributiereglement voor straatparkeren. Daarnaast zet de Stad Gent sinds 1 januari 2024 ook sanctionerend ambtenaren in voor controle op foutief stilstaan en parkeren (op basis van de Wet van 24 juni 2013 betreffende de gemeentelijke administratieve sancties en de politiecodex van de Stad Gent, hierna: ‘controle op foutparkeren’). In eerste instantie wenst het Mobiliteitsbedrijf van de Stad Gent de mobiele scantechnologie in te zetten in het kader van parkeercontrole. De mobiele camera’s zijn aanwezig in of op een voertuig (scanwagen). Op termijn kan de scanwagen ook ingeschakeld worden in het proces voor de controle op het foutparkeren.
De inzet van scanwagens biedt tal van voordelen voor het in de praktijk toepassen van het parkeerbeleid in Gent. Allereerst dragen scanwagens bij aan een eerlijke en efficiënte parkeercontrole. Dit is essentieel om correct parkeergedrag te bevorderen en de openbare ruimte optimaal te benutten. Een betere naleving van de parkeerregels komt zowel bewoners als bezoekers ten goede. Bovendien kunnen scanwagens het takenpakket van parkeerwachters verrijken door verschillende rollen binnen het scanwagenproces, waardoor hun werk gevarieerder en efficiënter wordt. Hierbij moet vermeld worden dat scanwagens een aanvulling zullen zijn op bestaande handhavingsmethoden, waarbij nog steeds parkeerwachters te voet worden ingezet.
Veiligheid speelt ook een rol. Ervaringen in andere steden geven aan dat de inzet van scanwagens de kans op agressie tegen parkeerwachters kan verminderen. Dit komt doordat parkeerwachters die retributies uitschrijven als volgers van de scanwagen minder vaak worden geconfronteerd met agressieve reacties dan bij handhaving te voet.
De aanvraag wordt derhalve gedaan omwille van volgende redenen:
De Stad Gent heft op het gebruik van gereguleerde parkeerplaatsen (betalend parkeren, parkeren met beperkte parkeertijd of blauwe zone reglementering) een retributie conform het retributiereglement met betrekking tot het straatparkeren. Het parkeren zonder geldig parkeerrecht of -vergunning geeft bij controle aanleiding tot het uitschrijven van een forfaitaire parkeerretributie.
Momenteel is de parkeercontrole reeds afgestemd op nummerplaat gebaseerde parkeerrechten. Er wordt digitaal gecontroleerd op nummerplaat via bevraging van het Gents Parkeeregister (GPR). Dit parkeerregister verzamelt de verschillende parkeerrechten.
Binnen het grondgebied van de Stad Gent bevinden zich ca. 40 000 gereguleerde parkeerplaatsen. In 2024 wordt een uitbreiding van het betalend gebied in enkele fases uitgerold. Hierdoor zal het totaal aan plaatsen stijgen tot 48 000. Een efficiënte handhaving van deze parkeerplaatsen is van groot belang. Het gebruik van ANPR camera's draagt hier toe bij.
Inzetten van mobiele scantechnologie is een volgende stap voor de verdere optimalisatie van de parkeercontrole. Dit houdt het automatisch scannen, herkennen en controleren van nummerplaten met scanwagens in ter ondersteuning van de parkeerwachters op straat.
Vanuit de ervaring die zal worden opgedaan met de handhaving op betalend parkeren, zal nagegaan worden of de vaststellingen van de scanwagen ook kunnen ingezet worden in het proces van de controle op foutparkeren zodat de beschikbare GAS-ambtenaren efficiënter en gerichter kunnen ingezet worden.
Het voorgestelde cameragebruik verloopt volgens de regels zoals voorgeschreven door de wet van 21 maart 2007 tot regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera’s, aangevuld met de regels zoals omschreven in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).
Door de heer Filip Rasschaert, korpschef van de Politiezone Gent, werd aan deze aanvraag een positief advies verleend.
Gelet op de doelstellingen van het cameratoezicht en de wijze van implementatie ervan, kan er worden gesteld dat er een maatschappelijk en wettelijk draagvlak is voor het gevraagde cameratoezicht.
De verantwoordelijke voor de verwerking kan slechts overgaan tot het plaatsen en gebruiken van één of meer bewakingscamera's in een niet-besloten plaats nadat de gemeenteraad een positief advies heeft gegeven.
Verleent een positief advies aan de aanvraag van de Stad Gent (Mobiliteitsbedrijf) om scanwagens te gebruiken op een niet-besloten plaats, nl. gans het grondgebied van de Stad Gent, met het oog op de handhaving van betalend parkeren op straat en de controle op foutief stilstaan en parkeren.