2024_GR_00552 - De aanleg, wijziging, verplaatsing en gedeeltelijke opheffing van een gemeenteweg in kader van OMV_2024018768 R - aanvraag omgevingsvergunning voor het herbouwen van de Spanjeveerbrug - met openbaar onderzoek - Mendonkdorp, Moervaartkaai en Spanjeveerstraat, 9042 Gent - Goedkeuring

• Het decreet betreffende de omgevingsvergunning van 25 april 2014, artikel 31
• Het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen, artikel 8

• Het decreet betreffende de omgevingsvergunning van 25 april 2014, artikel 31
• Het Besluit van 27 november 2015 betreffende de omgevingsvergunning, artikel 47
• Het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen, artikel 12
• De Vlaamse codex ruimtelijke ordening (VCRO)
• Het decreet algemene bepalingen milieubeleid (DABM)

Lieven Dejonckheere namens DE VLAAMSE WATERWEG diende een omgevingsvergunningsaanvraag in voor gronden gelegen aan Mendonkdorp -, Moervaartkaai  en Spanjeveerstraat kadastraal gekend als afdeling 13 sectie E nrs. 339A, 340A, 346A, 378A, 378B, 379A, 380A, 381A, 382A, 395A, 407B, 624A, 625_, 626_ en 627B.
De aanvraag heeft betrekking op een Vlaams project, met name een project voor ‘het herbouwen van de Spanjeveerbrug’, een brug over een waterweg van eerste categorie, om die reden is de Vlaamse overheid de vergunningverlenende overheid.

Deze aanvraag werd op 15/02/2024 ingediend bij de Vlaamse overheid. Op 15/02/2024 werd aan het college van burgemeester en schepenen gevraagd een openbaar onderzoek te organiseren en de aanvraag voor te leggen aan de gemeenteraad. Er werd ook gevraagd advies uit te brengen.
 

Beschrijving aanvraag:

Voorliggende aanvraag heeft betrekking op de afbraak van de bestaande Spanjeveerbrug en het herbouwen van een nieuwe Spanjeveerbrug op dezelfde locatie.

De aanvraag is een herneming van dossier OMV_2021066656. De stad Gent adviseerde dit dossier in eerste instantie ongunstig, omdat ze van oordeel was dat er een rooilijnplan moest aangeleverd worden. Na dit ongunstig advies werd er via een wijzigingsaanvraag een rooilijnplan opgeladen, maar kon er binnen de termijn van de procedure niet nog tijdig een gemeenteraadsbeslissing aangeleverd worden. Daarop werd het dossier ingetrokken.

De Spanjeveerbrug ligt over de Moervaart en verbindt de dorpskernen van Sint-Kruis-Winkel en Mendonk, beide deelgemeenten en kanaaldorpen van de Stad Gent. Deze brug geeft een verbinding tussen de lokale wegen Barkstraat en Mendonkdorp.

De Spanjeveerbrug werd in 1977 gebouwd als tijdelijke brug. Het is een baileybrug staalstructuur met drie overspanningen, op twee houten pijlers in de Moervaart en betonnen hoge landhoofden op de oevers. De brug werd in 2003 voor 6 maanden afgesloten voor renovatiewerken en in 2014 werden opnieuw herstellingswerken uitgevoerd. Sindsdien geldt een tonnagebeperking van 2,5 ton en hoogtebeperking van 2,3 m.

Op de bestaande brug van 68 m lengte is er slechts 1 rijstrook en  is er geen voet- of fietspad.

Nieuwe brug

De bestaande brug, met inbegrip van zijn houten pijlers in het water, wordt volledig afgebroken.

Op dezelfde locatie van de bestaande brug wordt een nieuwe brug voorzien. Deze nieuwe brug is een staal-beton liggerbrug met één overspanning van 40 m. De landhoofden van deze nieuwe brug landen op de oevers van de Moervaart. De verlengde aanloophellingen sluiten aan op deze landhoofden.

Voor de brug zelf wordt opnieuw gekozen voor 1 rijbaan van 4 m. Aan beide kanten wordt op de brug een aanliggend, verhoogd fietspad voorzien van 2 m breedte. De brug wordt voorzien van een stalen leuning van 1,2 m hoogte.

Aanloophellingen en toegangswegen

De aanloophellingen naar de brug toe blijven nagenoeg zoals vandaag met een maximaal hellingspercentage van 6%. Voor de aanloophellingen naar de brug wordt steeds gekozen om de fietser een fietspad te geven naar de brug toe. Komende van de brug krijgt de fietser een suggestiestrook en is er dus gemengd verkeer voorzien.

Omdat de brug met zijn pijlers tot op de oever van de Moervaart staan wordt op de linkeroever de onderdoorgang onder de brug onderbroken. Voor de yachtclub wordt een nieuwe toegangsweg voorzien door middel van een karrenspoor.

Onder de brug door loopt een noord-zuid fietspad. Om deze in de toekomst te faciliteren wordt onder de aanloophelling op linkeroever een fietstunnel voorzien.

De aanpassingen aan de omliggende wegenis worden afgestemd op lokaal verkeer en voorzien op draaicirkels van brandweer – en landbouwvoertuigen.

Rooilijn

De historische Atlas der buurtwegen toont de buurtwegen Chemin N°5 en Chemin N°2 in de omgeving van Moervaart, zie onderstaande figuur. Op deze tekening is de later gegraven nieuwe tak van de Moervaart nog niet aanwezig.

Sinds de bouw van de huidige Spanjeveerbrug met zijn aanloophellingen, vervult deze verbinding tussen de oostelijke en westelijke oever van de Moervaart de functie van dit deel van de buurtweg. Met de installatie van de huidige ‘noodbrug’ werd evenwel nooit werk gemaakt om de gemeentelijke buurtweg te verleggen naar het tracé van de brug over de Moervaart.

Met dit project en bijgevoegd rooilijnplan wordt de wijziging van de gemeentelijke wegenis geregeld. De gemeentelijke buurtweg nr. 2 wordt verlegd naar het tracé van de nieuwe brug. De aansluiting op de gemeentewegen wordt geregeld door middel van een nieuwe rooilijn. De rooilijn langs de buurtweg over de Moervaart, stroomafwaarts van de Spanjeveerbrug, zal verder geen nut hebben. Dit voorstel gaat samen met gedeeltelijke grondoverdrachten tussen de Stad Gent en De Vlaamse Waterweg in beide richtingen.

Het rooilijnplan bevat de volgende wijzigingen t.o.v. de bestaande rooilijnen: 

• Nieuw deel: de Spanjeveerbrug inclusief de oeververbinding met de aanloophellingen tussen de kruinen van de taludgrachten, met aansluiting op de Spanjeveerstraat en Mendonkdorp
• Nieuw deel op perceel 340A: driehoekvorm ter verbeterde aansluiting op het jaagpad
• Afgeschaft deel over de Moervaart: bestaande rooilijn stroomopwaarts van de Spanjeveerbrug over de Moervaart in de breedte van de Moervaart en aansluitende delen op beide oevers

Procedure:

Het openbaar onderzoek werd gehouden van 16 april 2024 tot 15 mei 2024.

Resultaat : geen bezwaren 

Het college van burgemeester en schepenen bracht in zitting van 30/05/2024 al een voorwaardelijk gunstig advies uit over deze vergunningsaanvraag.

Aangezien de aanvraag wegenwerken omvat waarvoor de gemeenteraad beslissingsbevoegdheid heeft, neemt de gemeenteraad daarover een besluit.

In uitvoering van artikel 12 van het decreet over de gemeentewegen keurt de gemeenteraad een rooilijnplan goed. In uitvoering van artikel 31 van het decreet betreffende de Omgevingsvergunning neemt de gemeenteraad een beslissing over de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van een gemeenteweg alvorens de bevoegde overheid een beslissing neemt over de vergunningsaanvraag. De gemeenteraad neemt daarbij kennis van de standpunten, opmerkingen en bezwaren die zijn ingediend tijdens het openbaar onderzoek. De gemeenteraad spreekt zich ook uit over de ligging, de breedte en de uitrusting van de gemeenteweg, en over de eventuele opname in het openbaar domein.

De gemeenteraad is van oordeel dat het voorstel van wegaanleg kan goedgekeurd worden om volgende redenen:

Het rooilijnplan en het wegenisontwerp geven uitvoering aan de verbinding die de nieuwe brug maakt met de bestaande wegenis. 

In samenspraak met de Stad Gent werd het profiel bepaald voor deze brug, een profiel waarbij we blijven op 1 rijbaan van 4 m over de brug maar met veilige fietspaden aan beide zijden van de brug. In samenspraak werd ook gekozen om een tunnelkoker onder het talud aan de oever van Sint-Kruis-Winkel te voorzien zodat de doorgaande noord-zuid fiets-as ongelijkgronds kan kruisen. De basiskeuzes die gemaakt werden voor de opmaak van dit dossier zijn goede keuzes. Na de werken zal opnieuw volwaardig verkeer mogelijk zijn op de verbinding tussen Sint-Kruis-Winkel en Mendonk. De veiligheid voor de fiets – en voetgangers op dit traject wordt sterk verhoogd door het voorzien van afzonderlijke fietspaden.

De afschaffing van de buurtweg is een logische stap, deze verbinding is sinds geruime tijd feitelijk verlegd naar het tracé waar nu ook reeds de Spanjeveerbrug ligt. Het behoud van deze buurtweg is geen noodzaak. Het bijgevoegde rooilijnplan bevestigt de verplaatsing van het tracé van de voormalige buurtweg en neemt ook de noodzakelijke aanpassingen aan de aansluitingen op de bestaande wegen mee.

De werken gebeuren integraal op openbaar domein, deels openbaar domein van de Vlaamse Waterweg en deels op openbaar domein van de Stad Gent. Aansluitend bij de geplande aanpassingen aan rooilijnplannen en inrichtingen, worden ook enkele grondoverdrachten gedaan. Deze zijn mee opgenomen op het rooilijnplan. 

De voorgestelde werken voldoen aan de huidige en toekomstige behoeften aan zachte mobiliteit. Er wordt voldaan aan de doelstellingen en principes, vermeld in artikel 3 en 4 van het decreet van 3 mei 2019 houdende de gemeentewegen.

Volgende opmerkingen worden nog geformuleerd op voorliggend wegenisontwerp:

1. Verkeerslichten

In de beschrijvende nota op p. 8 staat opgenomen:

Op beide oevers worden dicht bij de brug verkeerslichten opgesteld voor de veilige sturing van het gemotoriseerde verkeer. Deze verkeerslichten zijn aan het gemotoriseerd verkeer gericht en laten de vrije doorgang van het fietsverkeer ononderbroken toe.

De budgettering van deze lichten is niet in het project opgenomen en ook niet begroot. Het is van belang dat alle techniciteiten voorzien worden om in de toekomst deze lichten te plaatsen (wachtbuizen, ophangruimte op veilige afstanden enzovoort) zodat de lichten bij toekomstige noodzaak kunnen geplaatst worden, zonder aanpassingen aan de nu gevraagde handelingen.

2. Parkeerplaatsen mindervaliden

Er wordt gesteld in de beschrijvende nota op p. 15:

De parkeerplaatsen worden met twee gebodsborden - E6 - ‘Parkeerplaats mindervaliden’ aangegeven.

Dit wil zeggen dat er énkel met een mindervalidekaart op kan geparkeerd worden en dat deze dus niet bruikbaar zijn voor andere hengelaars. We vragen ons af hoeveel van deze 3 plaatsen voorzien zal worden van het bord. 

Daarnaast is ook de ondergrond van deze parkeerplaats van belang. In het kader van toegankelijkheid is het nodig deze oppervlakte verhard, vlak en in slipvrij materiaal aan te leggen. Deze kunnen dus niet in dezelfde grasbetontegels uitgevoerd worden als de standaardplaatsen. De Stad Gent zal op basis van de ondergrond de signalisatie voorzien. 

De parkeerplaatsen dienen omboord te worden met geprefabriceerde trottoirbanden type ID1. Deze trottoirbanden dienen aangelegd te worden met een cementmortellaag op een 10 cm schraalbetonfundering en een stut aan de kant van de te nivelleren grond.

3. Grens der werken

De grens der werken dient duidelijk op de plannen te staan.

Op de oever aan de kant van Mendonk moet de zuidelijke arm eveneens onthard worden, startend vanaf de rooilijn. Deze betonverharding ten zuiden van de toekomstige aanrijhelling heeft immers na de werken geen functie meer. 

Ook aan de noordkant van de aanloophelling motiveert de Vlaamse Waterweg de aanleg van een toegangsweg richting de oever/landhoofd van 3m breedte, aangelegd in verharding met ternair zand

Omdat dit slechts zeer sporadisch zal gebruikt worden en bovendien enkel bedoeld is voor machines die ook over ruwer terrein kunnen functioneren is de Stad Gent van oordeel dat dit onnodige, niet noodzakelijke verhardingen zijn en dus uit de vergunning moeten gesloten worden. 

4. nieuwe toegang tot de yachtclub

De toegang van de nieuwe yachtclub krijgt een nieuwe plek met een nieuwe toegangsweg door middel van een karrespoor. De effectieve aansluiting met de nieuwe poort ontbreekt op de plannen. De onnodige verharding tussen het nieuwe fietspad en de bestaande toegang moet eveneens verwijderd worden. Enkel de nieuwe toegang kan nog gebruikt worden, de bestaande kan niet behouden worden als tweede toegang.  

5. afschermen van het fietspad

Het is niet duidelijk vast te stellen welke zones er vrij toegankelijk dienen te blijven voor gemotoriseerd verkeer. Eventuele filters om autoverkeer te weren kunnen later, bijvoorbeeld bij klachten, ingevoerd worden.

Er dienen antiparkeerpalen voorzien te worden (met een tussenafstand van 1,75 m) ten zuiden van de parkeerplaatsen om te voorkomen dat er autoverkeer op het fietspad manoeuvreert. De rij antiparkeerpalen moet het fietspad afscheiden van de autobewegingen.

Illustratief:

6. rooien bomen 

Na het rooien van de bomen moeten tevens de wortelstronken worden verwijderd. De aldus ontstane putten moeten worden aangevuld  met voldoende verdichte grond tot op het niveau van de gelijkgrondse berm.

7. technisch onvoldoende uitgewerkt

Aangezien de plannen technisch onvoldoende ver uitgewerkt zijn om te beoordelen dient (ontbrekende boordstenen, ontworpen peilen, onduidelijke afwatering, onduidelijke grens der werken, geen afstemming op aanpalende collectordossier) het aanbestedingsdossier met inbegrip van alle omliggende wegeniswerken voor aanbesteding ter goedkeuring voorgelegd te worden aan de Dienst Wegen, Bruggen en Waterlopen; tdwegen@stad.gent

Op bovenstaande kleine opmerkingen na beoordeelt de Stad Gent dit dossier inhoudelijk positief.

Het voorstel van wegenis moet aangepast worden op een aantal punten. Het gaat echter om beperkte aanpassingen die door het vergunningverlenende bestuursorgaan als voorwaarde kunnen opgelegd worden in het kader van de beslissing over deze omgevingsvergunningsaanvraag.