Het Decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017, artikel 56, § 1.
Het Decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017, artikel 2.
Op 23/11/2022 werd door SAPH - Stedelijke Adviesraad Voor Personen met een Handicap een spontaan advies uitgebracht over het parkeeraanbod: straatparkeren en blauwe parkeerplaatsen.
Het advies is gericht aan het college van burgemeester en schepenen. In het advies zijn een aantal opmerkingen en aanbevelingen opgenomen.
1. Beschikbaarheid en reductie van het aantal beschikbare plaatsen
Het parkeerbeleid in Gent heeft als doel de beperkte en door allerlei ingrepen dalende parkeerruimte optimaal te gebruiken. De beschikbaarheid van parkeerplaatsen is voor mensen met een mobiliteitsbeperking cruciaal en van een hogere orde van belang dan bij mensen zonder beperking. De SAPH kreeg signalen van Gentenaars met een handicap dat de vermindering van het aantal parkeerplaatsen in de stad gepaard gaat met een significante vermindering van bereikbaarheid van de stad voor personen met een handicap.
Deze vermindering in bereikbaarheid treft de personen met een beperking meer dan andere personen en is daarom onbillijk.
2. Kwaliteit en bruikbaarheid van de beschikbare plaatsen
Van de beschikbare (gewone en blauwe) parkeerplaatsen zijn vele niet geschikt. Ze zijn problematisch omwille van ondergrond (bv. kasseien op of rond de parkeerplaats). Ze zijn te kort en bieden bij langsparkeren niet de zekerheid dat men bv. bij het terugkeren naar een parkeerplaats zijn rolstoel zal kunnen inladen. Dwarse parkeerplaatsen zijn vaak te smal om vanuit een rolstoel of met motorische beperkingen in te stappen als de naastgelegen parkeerplaats bezet is.
De kwaliteit van bestaande beschikbare plaatsen dient te verhogen. Dit gaat over elementen als beschikbaarheid bij belangrijke functies (bv. aan toegankelijke OV-haltes, nabij tijdelijke en permanente attractiepolen), over bruikbaarheid (comfort, uitstapmogelijkheden, toegang tot voetpaden) en kostprijs.
Dit gaat zowel over publieke parkeerplaatsen op stadsdomein, als publieke parking op door de stad vergunde locaties.
De aanbevolen afmetingen en voorschriften in de geldende vademecums en richtlijnen zijn aan de krappe kant en houden geen rekening met gebruikers met een beperking. Denk aan het feit dat rolstoelgebruikers in vele gevallen grotere auto’s hebben om een rolstoel te kunnen vervoeren. Auto’s worden ook steeds breder zodat zo de reserveruimte in naastliggende parkeervakken vermindert. Hierdoor is instappen voor personen met beperkte been- of evenwichtsfunctie zeer moeilijk.
Denk ook aan naastliggende voetpaden: dwarshellingen op voetpaden worden meestal op >2% gelegd terwijl rijden met deze dwarshelling door de meeste rolstoelgebruikers als “zwaar en oncomfortabel” wordt gezien.
De SAPH dringt sterk aan op een evaluatie van de bruikbaarheid en kwaliteit van de beschikbare parkeerplaatsen voor personen met een beperking. Prioritair is een evaluatie en opwaardering van gewone plaatsen, een volgende stap is een evaluatie van de bruikbaarheid van gewone plaatsen voor personen met een handicap. Niet perfect geschikte “blauwe” plaatsen zijn niet af te schaffen, omdat ze bv. mits hulp te gebruiken zijn, maar mogen niet meegerekend worden als “aanbod” bij het evalueren van de beschikbaarheid van plaatsen. De globale kwaliteit van de blauwe parkeerplaatsen moet sterk omhoog. Private en stedelijke openbare parkings moeten verplicht worden voldoende en kwalitatieve plaatsen te voorzien.
3. Betaalbare mobiliteit is gelijk aan betaalbare beschikbaarheid van plaatsen
Personen met een beperking hebben door het gebrek aan eenvoudig toegankelijk en efficiënt openbaar of ander vervoer, nog steeds weinig eenvoudig beschikbare alternatieven voor de auto om de functies in de stad te bereiken.
Goed bedoelde alternatieven als de wandelbus en fietstaxi's hebben hun doel niet bereikt. Ze bieden geen gratis alternatief bij de onbeschikbaarheid van blauwe en andere parkeerplaatsen.
Burgers zonder een mobiliteitsbeperking kunnen steeds kiezen voor een goedkoper alternatief zonder parkeerkosten (fiets, te voet, met openbaar vervoer) of (goedkopere) parkeerplaatsen op afstand.
De SAPH werd geïnformeerd dat er inspanningen geleverd worden om gratis parkeren in parkeergarages in te voeren.
De SAPH dringt er op aan om in samenspraak met de doelgroepen verder onderzoek te doen naar het gratis maken van ondergronds parkeren.
4. Toegang tot voetgangerszones en verkeersluwe of verkeersvrije zones.
Het invoeren van voetgangerszones en het focussen op stappers en fietsers mag de leefbaarheid sterk verhogen, het gaat er nog altijd van uit dat mensen vlot en enigszins ver kunnen stappen of fietsen, om hun bestemming te bereiken. Ecologische alternatieven voor de auto, voor een beperkt aantal personen met een beperking zijn theoretisch beschikbaar (handbikes, aankoppelfietsen, mobis-scooters, trikes…). Deze zijn echter duur en passen daarom niet altijd binnen het budget van personen met een beperking. Het is ook in veel gevallen niet mogelijk om deze op een veilige manier te stallen (een trike, driewielfiets of aankoppelmotor is meestal te breed om deze in een fietsenstalling of op een voetpad te stallen). Eveneens worden de hulpmiddelen zelfs niet eens toegelaten in de voetgangerszone (zie advies SAPH over gebruik van hulpmiddelen in voetgangerszones).
Voor een aantal personen (mensen met een uithoudingsprobleem, niet-rolstoelgebruikers, slechtzienden en blinden) zijn er geen gratis en zonder organisatorische last (reserveren openbaar vervoer, aanvragen fietstaxi) beschikbare alternatieven. Voor deze doelgroepen zou het de bereikbaarheid sterk verbeteren indien zij bv. door mantelzorgers in de voetgangerszone kunnen afgezet worden nabij hun bestemming. Doorgang kan nu in uitzonderlijke gevallen aangevraagd worden. Het zou voor personen met een beperking, in het bezit van een parkeerkaart of EU Disability card, steeds mogelijk moeten zijn om bij een bestemming afgezet te worden. Dit was de regel voor de invoering van het lussenplan. In vele Italiaanse steden is dit de norm. In Gent moet men - volgens de ons door Gent Info zeer vriendelijk verleende informatie- een vergunning aanvragen voor een specifieke nummerplaat, met 1 bezoekersrecht per dag via Itsme en de website Stad Gent (vergunningen). Deze kan weliswaar retroactief aangevraagd worden, maar vraagt toch verschillende proactieve handelingen en bevat sterke restricties.
Personen met een beperking doen zelden beroep op een enkele persoon of één auto. Ze rekenen op buren, familie, vrienden en moeten dus meerdere keren dezelfde handelingen uitvoeren.
Wij vragen hierbij ook aandacht voor het feit dat niet iedereen voldoende computerkennis heeft of mogelijk niet over een smartphone beschikt. Naast digitale alternatieven moet het ook mogelijk zijn om via loket of telefoon de nodige stappen te ondernemen.
Alternatieven zijn bv. het eenvoudig verlenen van een permanente vergunning met meerdere doorgangsmogelijkheden per dag (nodig in geval van ophalen en afhalen), een eenvoudiger app. ontwikkelen waarmee bij het betreden van de voetgangerszone ter plaatse, gemakkelijk de nummerplaat kan ingetikt worden; camera’s of meldpalen inzetten die blauwe parkeerkaarten of EU-disability cards herkennen, of een gemakkelijk door camera’s te herkennen kaart (bv. Kaart met persoonlijke QR code die eenvoudig achter de autoruit kan geplaatst worden bij het rijden.
De SAPH vraagt de stad tijdelijke doorritten in de autovrije zone met het oog op het afzetten van personen met een beperking, permanent toe te laten op eenvoudig voorleggen van een parkeerkaart of EU-disability kaart.
Het Mobiliteitsbedrijf erkent dat er de laatste jaren vooral extra aandacht besteed is aan evenementen en is blij dat deze inspanningen gezien worden door de doelgroep. Nu wenst men ook het reguliere aanbod onder de loep nemen.
1. Er wordt een afwegingskader uitgewerkt, waarbij volgende aspecten aan bod komen:
Zo denken we een antwoord te bieden op de vraag van SAPH om het beleid inzake inplanting duidelijker te beschrijven. Ook beantwoordt dit aan de vraag om de bestaande parkeerplaatsen voor personen met een beperking te evalueren op bruikbaarheid en kwaliteit.
De dienst voelt ook de nood om de doelgroep meer te betrekken en te bevragen omtrent dit afwegingskader. We stellen dan ook voor om elk kwartaal in 2024 met SAPH, de toegankelijkheidsambtenaar en Kris Helincks (in kader van het actieplan vervoersarmoede) een overleg op te zetten, waar de stand van zaken gegeven wordt en waar enkele vraagstukken samen besproken worden.
2. In de stedelijke parkings wordt al ingezet in het voorzien van voorbehouden parkeerplaatsen voor personen met een handicap.
Deze plaatsen zijn in voldoende mate aanwezig, specifiek aangeduid en in de onmiddellijke nabijheid van de lift(en). Net zoals voor alle andere doelgroepen is het parkeren voor personen met een handicap betalend. In ruil voor de parkeerkost, krijgen deze bestuurders naast voorgaande voordelen ook het comfort van een bewaakte en dus veilige parkeerplek. Daarnaast is er het comfort van overdekt te staan en parkeert men op een propere en goed uitgeruste parkeerplaats. Tenslotte zijn de diverse parkeergebouwen verspreid over het stadscentrum zodat men altijd wel dichtbij de eindbestemming kan parkeren.
Het aanbod van voorbehouden parkeerplaatsen voor personen met een handicap in stedelijke parkings maakt voor ons geen deel uit van het basisaanbod. Deze plaatsen worden voorzien, zodat de doelgroep ook voor de service die stedelijke parkings bieden (bewaking, comfort,…), kan kiezen.
Op dit ogenblik is het niet eenvoudig om aan houders van de parkeerkaart voor personen met een handicap een ander parkeertarief toe te wijzen. Er is immers geen (automatische) koppeling tussen de nummerplaat van het voertuig en de parkeerkaart. Registratie van dit voertuig en het navolgend toekennen van een ander tarief zou dus manueel moeten gebeuren wat net niet het opzet is van de controle- en betaalapparatuur in de parkings, wegens te fout- en fraudegevoelig en een vlotte doorstroming van de voertuigen in de parking teniet doet.
3. Vergunningen voor de autovrije gebieden worden uitgereikt op basis van een kenteken.
Alle voertuigen voorzien van een kenteken kunnen dus worden vergund. Voor hulpmiddelen zonder kenteken gelden de toegangs- en gedragsregels zoals in elk ander woonerf.
Iedereen in het bezit van een blauwe parkeerkaart of een EU-disability card kan een jaarvergunning aanvragen. Jaarvergunningen worden uitgereikt op naam van een persoon en per autovrij gebied. Deze kunnen verlengd worden zonder dat de hele aanvraagflow moet doorlopen worden. We verzenden hiervoor een email 30 dagen voor aflopen van de vergunning.
Elke vergunninghouder kan per dag een kenteken registreren van het voertuig waarmee hij of zij zelf wordt afgezet of waarvan hij of zij de bestuurder is. Kentekens kunnen ook voor langere periodes in de vergunning worden ingegeven. Voor één dag meerdere kentekens ingeven is op dit moment niet mogelijk. Er kan worden bekeken wat een aanpassing hiervan zou inhouden.
Iemand die tijdelijk minder mobiel is, kan een vergunning krijgen die geldig is gedurende de periode van de beperkte mobiliteit na het voorleggen van een doktersattest. Deze vergunning kan op dezelfde manier worden gebruikt als een jaarvergunning.
Een kenteken ingeven verloopt doorgaans via de website van de stad Gent. Mensen die minder bekwaam zijn met online toepassingen kunnen beroep doen op een gevolmachtigd persoon die dit voor hen doet. Kentekens kunnen ook aan de balie worden doorgegeven omdat authenticatie op die manier ook mogelijk is. Via de telefoon is dat niet helaas niet haalbaar.
Met de – hopelijk nakende – digitalisering van blauwe parkeerkaarten bekijken we opnieuw hoe het toegangssysteem voor de autovrije gebieden eenvoudiger kan worden gemaakt.
Neemt kennis van het (SPONTANE) advies van SAPH - Stedelijke Adviesraad Voor Personen met een Handicap gegeven op 23/11/2022 over Parkeeraanbod: straatparkeren en blauwe parkeerplaatsen, zoals gevoegd in bijlage.
Keurt goed het antwoord op het (SPONTANE) advies van SAPH - Stedelijke Adviesraad Voor Personen met een Handicap over Parkeeraanbod: straatparkeren en blauwe parkeerplaatsen.