ArcelorMittal heeft bijna 5.000 mensen rechtstreeks in dienst en minstens evenveel onrechtstreeks. De bouw van het eerste staalbedrijf van Vlaanderen – SIDMAR, nu bekend als ArcelorMittal Gent – in 1962, speelde een belangrijke rol in de economische ontwikkeling van de regio. Het staalbedrijf vormt het hart van de industrie in onze haven.
In onze geïndustrialiseerde samenlevingen en met de energietransitie in gedachten, is staal niet meer weg te denken. Het wordt gebruikt in de bouw, het transport en de industrie. We leven in staal. Het is tevens essentieel voor de bouw van de windturbines en de infrastructuur die nodig is voor de energietransitie.
In september 2021 ondertekende de directie van ArcelorMittal een intentieverklaring met de Federale en Vlaamse regering om een investering van 1.1 miljard euro te doen voor de bouw van een DRI-installatie met een capaciteit van 2.5 miljoen ton en twee elektrische vlamboogovens. De regeringen zouden hen daarbij financieel ondersteunen. En de productie moest vanaf 2026 geleidelijk verschuiven van hoogoven A, de steenkooloven die nu wordt gebruikt, naar deze nieuwe installaties.
Deze investering is cruciaal om groen staal te kunnen produceren en zo de toekomst van onze staalindustrie zeker te stellen. Kolengestookte hoogovens moeten vervangen worden door een op waterstof werkende Direct Reduced Iron-installatie (DRI – direct gereduceerd ijzer of sponsijzer) en een Electric Arc Furnace (EAF – elektrische vlamboogoven). Waterstof op basis van hernieuwbare energiebronnen stoot geen CO2 uit. En als ook de elektrische oven op groene stroom werkt, kan staal koolstofvrij geproduceerd worden: groen staal. Met een DRI kan ook gas gebruikt worden. Dat brengt op zich al een aanzienlijke reductie van emissies mee, ten opzichte van het hoogovenproces met steenkool. Zodra waterstof makkelijk toegankelijk en goedkoper is, kan het perfect bijgemengd worden, wat resulteert in een steeds kleinere uitstoot.
De energiecrisis heeft deze plannen echter grondig ontwricht. Geconfronteerd met stijgende energiekosten (gas en elektriciteit) en onzekerheid over de toekomstige productie van goedkope hernieuwbare energie, aarzelt ArcelorMittal om de nodige investeringen te doen. De directie van ArcelorMittal België heeft tijdens de ondernemingsraad van 14 november aangekondigd dat alle investeringsplannen voor DRI-installaties in Europa niet doorgaan. Alleen de investering in drie elektrische ovens in Europa zou misschien gerealiseerd worden, waarbij Gent een van de mogelijke locaties is. Bij het bedrijf klinkt het dat er officieel “nog geen enkele beslissing is gevallen”, maar de vakbond ABVV maakt zich meer dan terecht grote zorgen over de plannen die momenteel op tafel liggen. Groene staaltechnologie is cruciaal voor onze regio, zowel voor de toekomst van onze maakindustrie, de strijd tegen de klimaatopwarming en de vermindering van de CO2-uitstoot als voor de duurzame tewerkstelling in onze havenregio.
Ondertussen onderzoekt ArcelorMittal de mogelijkheid om te investeren in nieuwe DRI-faciliteiten buiten Europa, in regio’s waar energie goedkoper is. Het sponsijzer dat op deze locaties wordt geproduceerd zou vervolgens naar Europa getransporteerd worden, waar enkel elektrische ovens zouden worden gebouwd om het sponsijzer te smelten en te verwerken. Dit zou betekenen dat het hart van de staalproductie, namelijk het reductieproces van ijzererts, hier zou weggaan. ArcelorMittal heeft onlangs een ultramoderne DRI-installatie in Texas gekocht. De locatie in Texas, met zijn eigen diepwaterhaven, is in staat om sponsijzer van hoge kwaliteit te produceren dat speciaal is ontwikkeld om de problemen in verband met transport en behandeling te overwinnen. De CEO van ArcelorMittal Europe Geert Van Poelvoorde heeft al aangekondigd dat de groep, met de steun van de Amerikaanse Inflation Reduction Act, een tweede faciliteit van dit type bouwt in Texas om het daar geproduceerde materiaal wereldwijd te exporteren. Meer recent verklaarde de CEO van ArcelorMittal Europe dat de groep onverminderd blijft investeren in Brazilië, India en Canada, en haar gewicht buiten Europa begint te verschuiven.
Het is dringend om maatregelen te nemen om te voldoen aan de behoefte aan groene en goedkope energie. Belgische en Europese werknemers behoren tot de productiefste en best opgeleide ter wereld. Maar de hoge energieprijzen zijn nu de grootste bedreiging geworden voor de toekomst van de industrie in Europa en België.
De afgelopen drie jaar heeft ArcelorMittal 1,6 miljard euro winst gemaakt in België. Het is onaanvaardbaar dat de directie van de groep de winsten, die dankzij de werknemers in België zijn gerealiseerd, elders zou investeren.
De gemeenteraad van Gent benadrukt het belang van de staalproductie en van groene staaltechnologie voor onze stad, zowel voor de toekomst van onze maakindustrie, voor de strijd tegen de klimaatopwarming, als voor de duurzame tewerkstelling in onze regio.
De gemeenteraad van Gent vraagt duidelijkheid over de investeringen op de site van ArcelorMittal in Gent. Wij vragen de bevestiging van de investering in elektrische ovens.
De gemeenteraad van Gent vraagt om de huidige plannen, die de investeringen in DRI-installaties in Gent en Europa momenteel niet voortzetten, te herzien en resoluut te kiezen voor de realisatie van een DRI-installatie in Gent.