2024_RMW_00075 - Toekenning van steun aan cliënten op basis van federale middelen energiefonds 2024 - Goedkeuring

• Het Decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017, art. 77.

• De Wet van 4 september 2002 houdende toewijzing van een opdracht aan de openbare centra voor maatschappelijk welzijn inzake de begeleiding en de financiële maatschappelijke steunverlening aan de meest hulpbehoevenden inzake energielevering.

Jaarlijks ontvangt het OCMW Gent een subsidie van het Federaal Energiefonds om energie-armoede te bestrijden. 

Deze steun dient voor de doelgroep waarbij het OCMW, na sociaal onderzoek en individuele motivatie via een verslag aan het BCSD, begeleiding en financiële maatschappelijke steunverlening opzet, zodat energielevering (gas en elektriciteit) gegarandeerd kan zijn.  

Dit besluit gaat over de maatregelen ter bestrijding of preventie van energie-armoede en de besteding van de subsidiemiddelen van het federaal energiefonds voor het jaar 2024.

Voor dit voorstel vertrekken we vanuit een aantal basisvoorwaarden en uitgangspunten: 

• gebudgetteerde middelen van 1.633.218,00 (BW24) waarvan 1.381.460,00 EUR gesubsidieerd voor steun vanuit het federaal energiefonds
• voorwaarden subsidiërende overheid (doelgroep energiefonds + individuele motivatie via BC)
• gelijkheidsprincipe
• inzetten op financiële ondersteuning van kwetsbare mensen èn structurele maatregelen
• positieve feedback van bestaande maatregelen, projecten en werkingen (bv. Gent Knapt Op)
• herhaling van de maatregelen van vorig jaar gezien de aanhoudende gevolgen van de energiecrisis in 2024

We stellen volgende maatregelen in het kader van de bestrijding of preventie van energie-armoede voor waarmee de subsidie van het federaal energiefonds zal worden besteed :

1. ten laste name energieschulden
2. steun energiepreventie: toekennen energiezuinige maatregel (600 euro om de 7 jaar)
3. premie minimale levering budgetmeter aardgas  (70% Fluvius / 30% energiefonds)
4. premie minimale levering budgetmeter elektriciteit   (70% Fluvius / 30% energiefonds)
5. premie warmtenetten
6. energiepremie van 200 euro voor burgers die de minimale levering budgetmeter of stookoliepremie ontvangen en cliënten met een stookoliespaarplan 
7. energiepremie van 200 euro voor cliënten met een goedlopend budgetbeheer/budgetbegeleiding (met contract schuldbemiddeling) en cliënten met een lopende collectieve schuldenregeling
8. steun energiepreventie: Gent Knapt Op: 120.000 euro, met maximum 7.500 euro/woning (zowel afvallers als deelnemers) 

Eventuele BUFFER (om eventuele variatie op de effectieve besteding van de subsidie op te vangen) : ten laste name van andere schulden bij energie-armoede (bv. medische kosten)  

Een maatregel uit 2023 wordt niet hernomen gezien deze geen voorwerp meer heeft.  In 2023 werd een beperkte doelgroep van bewoners van assistentiewoningen  uitgesloten van het toenmalige federale basispakket omdat ze verwarmden met een collectieve verwarmingssysteem. Om aan die doelgroep tegemoet te komen werd voor de betrokken maanden waarop het basispakket betrekking had (november en december 2022 en januari, februari en maart 2023) een 'vervangende' energiepremie verleend van 61 EUR/maand. Deze federale maatregel werd niet herhaald in 2024 waardoor een vervangende maatregel voor deze doelgroep niet meer relevant is.

Korte toelichting wat de maatregelen van 2024 inhouden: 

1. ten laste name energieschulden 

OCMW Gent kan achterstallige energiefacturen ten laste nemen. Als uit het sociaal en financieel onderzoekt blijkt dat de aanvrager over onvoldoende financiële middelen beschikt om zijn energieschuld te betalen, dan kan het OCMW hierin tussenkomen.

2. steun energiepreventie: toekennen energiezuinige maatregel (600 euro om de 7 jaar) 

Bij vrijwel alle OCMW-cliënten laten we een energiescan uitvoeren in hun woning. Tijdens deze energiescan krijgt de energiecentrale zicht op het energieverbruik. Vaak zijn oude huishoudtoestellen aan vervanging toe omdat ze te veel energie verbruiken. Met het toekennen van een energiezuinige maatregel stellen we de doelgroep in de mogelijkheid een oud energieverslindend toestel (bv. koelkast of wasmachine) te vervangen door een nieuw, energiezuinig toestel. Deze maatregel bedraagt 600 euro en kan om de 7 jaar worden toegekend. 

3. premie minimale levering prepaidmeter aardgas  (70% Fluvius / 30% energiefonds)

 Wanneer een burger zijn woning verwarmt met een prepaidmeter aardgas (de vroegere budgetmeter), dan kan het OCMW tijdens de 5 wintermaanden (november tot en met maart) een premie toekennen. Deze premie wordt betaald aan Fluvius en wordt rechtstreeks op de meter van de klant gezet. Het bedrag van de premie wordt jaarlijks (aan de hand van 2 parameters) bepaald door de Vlaamse Regering. 70% van het bedrag wordt door Fluvius gesubsidieerd, de overige 30% brengen we in het Federaal Energiefonds. Deze premie is bedoeld om gebruikers van een budgetmeter te ondersteunen in de koude wintermaanden (met een hoger gasverbruik).  

4. premie minimale levering prepaidmeter elektriciteit  (70% Fluvius / 30% energiefonds) 

Wanneer een burger zijn woning verwarmt met een prepaidmeter elektriciteit (de vroegere budgetmeter met accumulatie), dan kan het OCMW tijdens de 5 wintermaanden (november tot en met maart) een premie toekennen. Deze premie wordt betaald aan Fluvius en wordt rechtstreeks op de meter van de klant gezet. Het bedrag van de premie wordt jaarlijks (aan de hand van 2 parameters) bepaald door de Vlaamse Regering. 70% van het bedrag wordt door Fluvius gesubsidieerd, de overige 30% brengen we in het Federaal Energiefonds. Deze premie is bedoeld om gebruikers van een budgetmeter te ondersteunen in de koude wintermaanden (met een hoger elektrisch verbruik). 

5. premie warmtenetten 

Verwarming via het stadsverwarmingsnet is een nieuwe verwarmingsbron, die onder andere in sociale huiswoningbouw (bv. aan Rabot) wordt toegepast. Het energieverbruik wordt per maand gefactureerd, wat resulteert in hogere facturen in de wintermaanden. Dit bracht een nieuwe vorm van energie-armoede met zich mee, waardoor er sinds vorig jaar nood was aan een financiële steunmaatregel voor deze kwetsbare huurders. Sinds de vorige winter (2023-2024) kennen we aan de gebruikers van de stadsverwarming een winterpremie toe voor de maanden november, december, januari, februari en maart. Het bedrag hiervan leggen we in oktober vast (afhankelijk van het bedrag dag vanuit Vlaanderen wordt bepaald voor de minimale levering prepaidmeter, de prijs van de aardgas in oktober en het gemiddeld maandverbruik bij de warmtenetten.) Voor bewoners van sociale huisvesting gelden er geen inkomstenvoorwaarden; voor bewoners van een private woning hanteren we de doelgroep van het federaal stookoliefonds (=verhoogde tegemoetkoming, laag inkomen, schuldhulpverlening). 

6. energiepremie van 200 euro voor burgers die de minimale levering budgetmeter of stookoliepremie ontvangen en cliënten met een stookoliespaarplan  

De afgelopen drie winters kennen we een eenmalige energiepremie van 200 euro toe aan bepaalde doelgroepen die het financieel extra moeilijk hebben. Voor 2024 behouden we deze drie doelgroepen: 

• burgers die de premie minimale levering budgetmeter ontvangen (aardgas of elektriciteit)
• burgers die de stookoliepremie ontvangen 
• burgers met een stookoliespaarplan (cumuleerbaar met stookoliepremie) 
  
  

7. energiepremie van 200 euro voor cliënten met een goedlopend budgetbeheer of budgetbegeleiding (met contract schuldbemiddeling) of collectieve schuldenregeling.

Aan cliënten met schulden die in budgetbeheer of budgetbegeleiding (met contract schuldbemiddeling) zijn of in een lopende collectieve schuldenregeling zitten,  en waarbij die begeleiding constructief verloopt, verlenen we een aanmoedigingspremie van 200 EUR als tussenkomst in het energieverbruik.

Deze cliënten verkeren in een precaire financiële situatie. Met deze extra tussenkomst, geven we hen wat meer ruimte om hun vaste kosten te betalen en stimuleren we hen om de constructieve samenwerking om uit de schuldensituatie te geraken verder te zetten.

     8. steun energiepreventie: Gent Knapt Op 

Vorig jaar verleenden we voor het eerst een tussenkomst aan het project Gent Knapt op, zowel aan deelnemers als aan afvallers. Na positieve beoordeling, en gezien de meerwaarde van deze tussenkomst, stellen we voor dit te hernemen in 2024.

We herhalen de modaliteiten van vorig jaar:

• we reserveren net zoals in 2023 een budget van 120.000 euro
• de tussenkomst geldt zowel deelnemers als afvallers van Gent Knapt Op

Voor deelnemers Gent Knapt op gaat het dus over het extra ondersteunen van personen bij wie het maximale renovatiebudget van GKO te krap is en bij wie een mijnverbouwlening geen optie is wegens geen afbetalingscapaciteit. 

Voor afvallers van Gent Knapt op gaat het dus over het financieel ondersteunen van een renovatieklus bij eigenaars die niet kunnen instappen in GKO en niet in aanmerking komen voor de Mijnverbouwlening.

Bij de bespreking van het project eind 2023 door alle betrokken partijen, stellen we vast dat een bedrag van 6000 euro per woning soms ontoereikend is (bv. combinatie nieuw verwarmingssysteem en dakisolatie). Daarom stellen we voor het bedrag op te trekken naar maximum 7500 euro per woning.

De projectverantwoordelijke van GKO bepaalt (na overleg met de Energiecentrale en Rots die het technisch advies geven) welke gezinnen en voor welk bedrag in aanmerking komen. 

Er is ook de mogelijkheid om andere schulden (vb medische kosten) ten laste te nemen als OCMW. "Wanneer het OCMW financieel tussenkomt in een energiekost, dan kan ook een andere ten laste genomen kost ingebracht worden in het federaal energiefonds."  Omdat we op vandaag niet exact kunnen inschatten welk bedrag de maatregelen 1 tot en met 8 zullen genereren, voorzien we deze mogelijkheid om de subsidie optimaal te kunnen inzetten.