2024_MV_00391 - Mondelinge vraag van raadslid Jef Van Pee: Lerarentekort in stedelijk onderwijs in Gent

Bedankt voor uw vraag.   

Het lerarentekort wordt inderdaad ook in het stedelijk onderwijs gevoeld. Stedelijk Onderwijs Gent heeft er de laatste jaren wel hard aan gewerkt om vacatures breder bekend te maken, om echt uit te reiken en op die manier nieuwe personeelsleden aan te trekken. Ik begin graag met een algemeen overzicht van al die inspanningen die geleverd worden.

• Zo worden alle vacatures systematisch op de eigen SOG-overzichtspagina en op de website van VDAB gepubliceerd;  
• De scholen zelf verspreiden vacatures ook via hun eigen kanalen;  

• Daarnaast zet SOG dringende of specifieke vacatures extra in de kijker via de SOG facebookpagina;  

• Kandidaten kunnen ook altijd spontaan solliciteren of informeren. Het stedelijk onderwijs ontwikkelde hiervoor ook hun nieuwe databank JobSOG. Na inschrijving worden de kandidaten via een nieuwsbrief regelmatig op de hoogte gehouden van de vacatures.  

Ook heel belangrijk. De voordeur open, de achterdeur dicht. Daarnaast zet SOG ook in op het behouden van onze personeelsleden.

• Naast een warm welkom krijgt elke starter een persoonlijke aanvangsbegeleider toegewezen. Die staat in voor wegwijs-, werk- en leerbegeleiding. Daarnaast voorzien we een aantal verbindende en leerzame activiteiten waardoor de starters zich gesterkt voelen in hun dagelijks werk:
• Vormingen op maat van hun noden (bv. omgaan met moeilijk gedrag);
• Onthaalmomenten, dag van de starter … zodat ze kunnen kennismaken met de ondersteunende diensten en startende collega’s;
• Lerende netwerken waarin ze ruimte krijgen om casussen te bespreken en elkaar te inspireren. 

Hierbij het antwoord op de vragen:

1. Hoeveel openstaande vacatures voor leraren waren er in het stedelijk onderwijs aan de start van dit schooljaar?

We geven de cijfers weer voor basisonderwijs, voor secundair, volwassenenonderwijs en deeltijds kunstonderwijs op datum van vorige vrijdag 6 september 2024. 

• Voor het gewoon en buitengewoon basisonderwijs was er goed nieuws. Er waren 0 vacatures voor onderwijzer, 0 voor kleuteronderwijzer, 1 (0,16 VTE) voor beleidsondersteuner. De korte vervangingen voor onderwijzers en kleuteronderwijzers worden momenteel opgevangen door het lerarenplatform waardoor we op onze basisscholen gestart zijn met voltallige schoolteams.
• Een ander belangrijk gegeven om hierbij te vermelden, is het feit dat de vacatures voor levensbeschouwelijke vakken niet in deze cijfers zitten. Voor de levensbeschouwelijke vakken staan er 5,70 VTE open, verspreid over 24 scholen. De organisatie van die levensbeschouwelijke vakken in onze scholen is en blijft zeer moeilijk. Sommige scholen zitten al enkele jaren met een structureel tekort. We zien dat ook Vlaanderenbreed.
• In ons gewoon secundair onderwijs staan er 4 (2,14 VTE) vacatures open, verspreid over alle scholen voor korte en lange opdrachten. Voor praktijkvakken (1 VTE) en levensbeschouwelijke vakken (1,14 VTE).
• In ons buitengewoon secundair onderwijs staan er 3 (1,2 VTE) vacatures open voor opdrachten tot het einde van het schooljaar.  
• Ons deeltijds kunstonderwijs heeft nog 0 openstaande vacatures. 
• Ons CVO heeft 0 openstaande vacatures.

2a. Welke aanpak wordt gehanteerd voor de invulling van lesuren waarvoor geen leraar beschikbaar is? 

De aanpak verschilt in het basis- en het secundair onderwijs.

Basisonderwijs

Stap 1: de school kijkt zelf intern of personeel dat geen lesopdracht heeft, kan klassen overnemen. Dit is voor kortere periodes. Soms springt ook de directie in. Dit is uiteraard geen ideale situatie. Kinderen met zorgnoden krijgen niet de ondersteuning die hen toekomt, en deze mensen hun eigen werk blijft liggen. 

Stap 2: De directie bekijkt met het team Talent en Welzijn of er toch een interimaris uit het lerarenplatform kan verschoven worden als er op 1 school meerdere mensen tegelijk uitvallen. 

Stap 3: inschakelen van zij-instromers indien beschikbaar voor de gewenste periode. 

Secundair onderwijs: 

Vaak een combinatie van onderstaande oplossingen, op maat van de school, de leerlingen en de situatie.

• De school kijkt zelf intern of personeel extra lestijden kan overnemen van de afwezige leerkracht.
• Inzetten op het kenbaar maken van de vacatures. Ook zij-instromers en diploma ’andere’ worden toegelaten indien nodig. 
• Zelfstandig verwerken van taken en opdrachten op school met toezicht door opvoeders.
• Leerlingen mogen later naar school komen en/of de school vroeger verlaten. Dat gebeurt niet structureel, maar in combinatie met andere oplossingen

2b. Wordt hiervoor ondersteuning voorzien vanuit de diensten?

De scholen secundair onderwijs zoeken zelf een oplossing via dispensatie, leercoaching, creatief aangepast lessenrooster, etc. De Pedagogische Begeleiding kan schoolteams ondersteunen bij de invulling van leercoaching, intervisies, materiaaldeling …

Aanvulling voor basisonderwijs:

• De vorige schooljaren (vooral in de nasleep van corona) deden de aanvangsbegeleiders die centraal worden aangestuurd regelmatig vervangingen op (kleine) scholen met een groot aantal afwezige leerkrachten. Er werd bekeken waar de nood het hoogst was en of de individuele begeleidingen niet in het gedrang kwamen.
• Ook dit schooljaar spelen de aanvangsbegeleiders in op de grootste noden van de kleinste scholen. De grotere scholen hebben zelf meer ruimte om tijdelijke tekorten op te vangen. 
• Vanuit het team aanvangsbegeleiding wordt te allen tijde bewaakt dat de kerntaak – de individuele begeleiding van de starter – niet in het gedrang komt. 

3. Hoe wordt er in het stedelijk onderwijs omgegaan met de meer-dan-voltijdse lesopdrachten?

We promoten dit niet binnen het Stedelijk Onderwijs Gent en passen dit enkel toe als dit een noodzaak is. In dat geval zal een leerkracht uitzonderlijk een uitbreiding op zijn voltijdse opdracht krijgen, wanneer:

• De leerkracht zelf vragende partij is;
• De opdracht van tijdelijke aard is;
• Er geen geschikte kandidaat is.

Ik denk dat we bij de start van het schooljaar redelijk mooie cijfers kunnen voorleggen, maar – en dat zeg ik elke start van  het schooljaar – het betekent natuurlijk niet dat wanneer leerkrachten uitvallen , er geen gaten zullen vallen. Het is zeker geen relativering van het lerarentekort. Het is wel fijn om met die volwaardige en volledige schoolteams te kunnen starten. Je kan je voorstellen wat het betekent in het kleuter- en lager onderwijs als daar niemand is, en wat de gevolgen daarvan zijn.