2024_GR_00739 - Samenwerkingsovereenkomst m.b.t. de aanpak van de bodemverontreiniging in het kader van de herontwikkeling van het projectgebied Kleindokkaai binnen het stadsvernieuwingsproject Oude Dokken tussen Stad Gent/sogent en OVAM - Goedkeuring

Het Decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017, artikel 40, § 1.

Het Decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017, artikel 2, § 2.

In de “projectzone Kleindokkaai” komt bodem- en grondwaterverontreiniging voor met creosoot, zware metalen, cyaniden en minerale olie. De bodemverontreiniging ontstond in vorige eeuw(en) en is een vermoedelijk een gevolg van de industriële havenactiviteiten. De  verschillende verontreinigingen kunnen o.a. gerelateerd worden aan het behandelen van hout in de creosoteerwerven, ophogingen van de percelen met verontreinigd materiaal bij de uitbreiding van het Handelsdok en voormalige opslagtanks.

Op basis van het historisch onderzoek kan bevestigd worden dat de stad Gent op dat ogenblik eigenaar was van de percelen, en dus (deels) saneringsplichtige is voor deze verontreiniging.

In de “Afsprakennota Kleindokkaai” werden verschillende stappen vastgelegd in kader van de ontwikkeling van dit projectgebied (2023_CBS_05974). Eén van deze stappen was de opmaak van een samenwerkingsovereenkomst voor de vereiste sanering op dit projectgebied tussen Stad Gent/sogent enerzijds en OVAM anderzijds. Deze samenwerkingsovereenkomst is nu opgemaakt en wordt hierbij voorgelegd in bijlage.

Het BBO ‘Beschrijvend Bodemonderzoek BVBA De Keukeleire G. & F. en Readymix-Belgium. Onderzoekslocatie: Koopvaardijlaan 43-49 te Gent’ liet toe om tussen de partijen op basis van de aard en de omvang van de verontreinigingen een verdeelsleutel vast te leggen voor de bekostiging van een gezamenlijke aanpak van de saneringswerken en de eraan voorafgaande (studie)kosten.

Hierbij werd in de samenwerkingsovereenkomst een globale verdeelsleutel verkozen boven een verdeelsleutel op perceels- en/of verontreinigingsniveau. Een verdeelsleutel op perceels- en/of verontreinigingsniveau vereist immers een verhoogde kost voor milieukundige begeleiding en administratie m.b.t. het bijhouden van detailvolumes van ontgraven grond die niet verantwoord is in het licht van de beoogde efficiëntie.

Afhankelijk van de weerhouden uitgangsbasis (vuilvracht vs. volume, al dan niet gerelateerd aan oppervlakte, al dan niet rekening houdend met samenvallende verontreinigingskernen) komt de verdeelsleutel afgerond overeen met een verhouding 78/22 tot 55/45 voor Stad Gent en sogent enerzijds en OVAM (ambtshalve) anderzijds, rekening houdend met een verval van vrijstelling van sanerinsgplicht ten gevolge van onteigening van één van de verontreinigde percelen. Over het verval van de vrijstelling ten gevolge van onteigening bestaat evenwel geen overeenstemming tussen Stad Gent en sogent enerzijds en de OVAM anderzijds. OVAM beroept zich voor het verval van de vrijstelling ten gevolge van onteigening op de algemene plichtenleer van het Bodemdecreet die van toepassing blijft in zoverre de bepalingen van het Bodemdecreet inzake onteigening er expliciet niet van afwijken. Stad Gent en sogent zijn daarentegen van mening dat de bepalingen van het Bodemdecreet inzake onteigening een opzichzelfstaande regeling zijn waarop de algemene plichtenleer in zijn geheel niet toepasselijk is.

De partijen wensen echter niet dat een eventuele betwisting de uitvoering van de afsprakennota en het afsluiten van onderhavige samenwerkingsovereenkomst vertraagt en leggen de verdeelsleutel in alle redelijkheid vast op 50/50 tussen Stad Gent en sogent enerzijds en OVAM anderzijds.

Het is evenwel nog niet mogelijk een nauwkeurige inschatting te maken van de effectieve kosten die dit zal meebrengen voor Stad Gent, gezien:

• Er nog geen zicht is op de effectieve saneringskosten zelf. Deze zullen ingeschat worden in het Bodemsaneringsproject (BSP), dat momenteel nog in opmaak is.
• Er nog geen verdeelsleutel is vastgelegd tussen sogent enerzijds en Stad Gent anderzijds zelf. Hier zullen nog vervolgstappen in gezet worden in het kader van de PPS . Over de wijze waarop de integratie van de opdracht voor werken voor de sanering van de verontreiniging van de bodem en het grondwater in de PPS-opdracht zal gebeuren, zullen bijkomende afspraken tussen sogent, de stad gent en OVAM worden vastgelegd in een of meerdere addenda later bijgevoegd bij de samenwerkingsovereenkomst.

In de vorige afsprakennota (2023_CBS_05) werd evenwel reeds een inschatting gemaakt van deze saneringskosten waarbij de kosten voor Stad Gent ingeschat werden tussen €1.421.750 (minimaal scenario) en €4.549.600 (maximaal scenario). Een budget van €1.421.750 werd al gebudgetteerd in 2027. Er zijn op dit moment geen redenen om deze inschatting te herevalueren. In het kader van deze samenwerkingsovereenkomst kan deze inschatting dus gewoon behouden blijven.