De stedelijke basisschool voor buitengewoon onderwijs De Sassepoort – Spoor 9 (types 3 en 9) is momenteel gevestigd in de Bevelandstraat aan de Voormuide. De school biedt plaats aan 80 kinderen. Doorheen de jaren is er een hechte band ontstaan tussen de schoolgemeenschap – met het schoolteam, de kinderen en hun ouders – en de omliggende buurt en de daar gevestigde verenigingen. De school maakt echt deel uit van die wijk.
Voorbereid sinds 2015 heeft het stadsbestuur in 2017 de beslissing genomen om de school te verhuizen naar een nieuwe locatie. Het schoolteam en de ouders werden hier echter niet bij betrokken. Pas in november vorig jaar vond een eerste informatievergadering plaats voor de ouders, waar het nieuws in sloeg als een bom. In december vond, op vraag van de ouders die met tal van vragen zitten, een tweede vergadering plaats.
Bij zowel de ouders als het schoolteam is er onbegrip en boosheid over hoe een schoolgemeenschap zonder overleg wordt overgeheveld naar helemaal de andere kant van de stad, want de nieuwe locatie voor de school – een nieuwbouw – bevindt zich op de site Steenakker in Nieuw Gent. Vanzelfsprekend heeft dit een enorme impact op de kinderen, de ouders en de leden van het schoolteam. Gezinnen zijn wel vaker speciaal daar in de buurt komen wonen omwille van de school. Hun leven wordt nu bijna letterlijk op zijn kop gezet, mensen zitten met de handen in het haar. Met name ook de impact op de kinderen mag niet onderschat worden: veelal is verandering voor hen moeilijk(er) en nu wordt een belangrijk aspect van hun leefomgeving ingrijpend gewijzigd.
Als argument wordt de toestand van het huidige gebouw genoemd, maar dan was een gefaseerde renovatie natuurlijk ook een optie geweest. In de buurt van de nieuwe locatie bestaan ook al twee scholen van het gemeenschapsonderwijs en het vrije net waar type 3- en type 9-onderwijs aangeboden wordt. De drie scholen die deze types aanbieden worden nu in één sector geconcentreerd: dat is een verschraling.
De geplande verhuis zorgt vanzelfsprekend voor grote ongerustheid. De nieuwe vestiging zal 88 plaatsen kennen (8 extra ten opzichte van nu) en in principe zal er dus plaats zijn voor alle huidige kinderen. Maar voor ouders die niet wensen mee te gaan in het verhuis-verhaal kan geen plaats in een andere school gegarandeerd worden. Voor de 60 kinderen die nu beroep doen op busvervoer zou dat busvervoer gegarandeerd blijven, maar de 20 andere kinderen moeten nu ineens naar een totaal andere locatie zien te geraken. Onduidelijk ook is of er op de nieuwe locatie voor- en naschoolse opvang zal voorzien worden. Daarnaast blijkt de buitenruimte in de nieuwe locatie een pak kleiner, wat een stap achteruit betekent. Onduidelijk ook is wat er met de huidige locatie zal gebeuren nadat ze gerenoveerd is: de stad zegt hier niets over te weten, maar een buurtorganisatie bracht dan wel al een plaatsbezoek met het oog op toekomstig gebruik. In hoeverre het voltallige schoolteam bereid is mee te verhuizen blijft koffiedik kijken, wat nochtans een belangrijk element is voor de kinderen en hun ouders: de leerkrachten en andere medewerkers op deze school zijn immers echte vertrouwenspersonen.
Beste collega Deene
Bedankt voor uw vragen. De geplande verhuis van basisschool De Sassepoort – Spoor 9 zorgt voor vragen, bezorgdheid en ook weerstand. Ik heb daar echt begrip voor.
Voor ik antwoord op uw vragen wil ik de bredere context graag schetsen.
We bouwen op dit moment voor basisschool De Sassepoort – Spoor 9 een nieuwbouw op maat aan het Henri Storyplein. De werking zal daar kunnen starten op 1 september 2026. Die beslissing staat vast.
De eerste beslissing om te investeren in een nieuw gebouw voor het buitengewoon onderwijs dateert uit 2015. De uitdrukkelijke wens om te investeren in het buitengewoon onderwijs en de infrastructuur daarvan viel toen samen met een gunstige subsidiëringsformule voor nieuwbouw van Vlaanderen. Het gaat om een zogenaamd DFBM-project. Dat was een kans om prioritair te kunnen kiezen voor een kwetsbare doelgroep. Dit was met andere woorden een positieve keuze en heeft geleid tot een mooi project. Aan die vaststelling is niks gewijzigd. Het buitengewoon onderwijs heeft recht op een goede huisvesting in een gepaste en kwaliteitsvolle omgeving. De kansen om die te realiseren via een gunstige financiering zijn schaars. Men heeft deze kans toentertijd (10 jaar geleden) met beide handen gegrepen.
Dit DBFM-project leidde tot een overeenkomst die op de gemeenteraad van juni 2018 unaniem werd goedgekeurd.
Ik ga graag verder in de volgorde van uw vragen.
1. Bij de beoordeling van de huidige staat van het gebouw is vastgesteld dat grondige renovatiewerken noodzakelijk zijn. Deze renovaties omvatten onder andere: het volledig vernieuwen van het dak, verhogen van de brandveiligheid, verbeteren van de toegankelijkheid, realiseren van klimaatdoelstellingen, voorzien van ventilatie en het aanpakken van aan asbest gerelateerde problematieken.
Gezien de omvang en complexiteit van deze ingrepen is geconcludeerd dat de leerlingen tijdelijk elders moeten worden ondergebracht. Een scenario waarbij de leerlingen in het gebouw blijven en in containers worden gehuisvest, is onderzocht, maar bleek niet haalbaar. Door de tijdelijke uithuizing – die allicht twee jaar zou duren – zou bovendien een dubbele verhuisbeweging nodig zijn voor deze leerlingen, wat allerminst gewenst is. Dat voelen we allemaal aan. In dat scenario zijn er ook geen garanties dat een tijdelijke locatie in de buurt kan worden gevonden.
Tijdens een plaatsbezoek en in gesprek met het team van De Sassepoort in voorjaar 2024 werd ik geïnformeerd over de onrust die leefde rond de verhuis. Ik heb dat meteen teruggekoppeld met het Stedelijk Onderwijs, en dat heeft geleid tot een onderzoek naar alternatieve scenario’s. Dat was nodig omdat de voorbije 10 jaar ook de context van het onderwijs veranderd is. De plaatstekorten in het buitengewoon onderwijs bv. zijn sterk gegroeid. Ik geef een overzicht van die oefening. Van de zoektocht naar alternatieven toen mij ter ore is gekomen dat het team en ouders het hier moeilijk mee hebben. Toen zijn wel degelijk alternatieven onderzocht.
Dit scenario bleek niet haalbaar om twee redenen:
Ik wil dat nog eens uitleggen. Ik was dus bereid om te kijken of we een extra vestigingsplaats op Steenakker konden oprichten. Want, keer op keer, wanneer moet ingeschreven worden voor buitengewoon onderwijs is er wel degelijk een plaatstekort voor type 9. We hebben die gevraagd gesteld aan Vlaanderen. Vlaanderen zegt ‘neen’, want het plaatstekort situeert zich eigenlijk niet in Gent, maar in de regio daarrond. Ik begrijp dus wel dat Vlaanderen dat zegt. Ik wil evenzeer niet dat kinderen veel te lang op een bus moeten zitten. Maar als Vlaanderen dan niet de regie in handen neemt om in het Waasland en Meetjesland dat type te voorzien, dan gaan we de komende jaren ook in Gent kinderen hebben die geen plaats hebben. Dat is eigenlijk een absurde situatie.
Ik wil benadrukken dat deze pistes niet zijn onderzocht omdat deze verhuis geen valabel project zou zijn, maar wel omdat ik de bezorgdheden van betrokkenen ernstig wou nemen. De verhuis zelf – ik herhaal het graag – is een positieve keuze.
Het is ook niet mogelijk om de verhuis langer uit te stellen. Er zijn contractuele verbintenissen, en ook de subsidiëring via de Vlaamse DBFM-formule zorgt voor een bindende afspraak om de verhuis in de voorziene tijdslijn te realiseren. Bij oplevering van de werking, moet de voorziene onderwijsinvulling ook effectief gebeuren. Ik heb wel gevraagd om de verhuis niet in het midden van een schooljaar te organiseren, en de kinderen pas bij de start van het schooljaar 2026-2027 op de nieuwe locatie te ontvangen. Dat zal ook gebeuren en die beslissing is genomen in samenspraak met Agion. Dat zal de tijd geven om dit goed voor te bereiden, en bijvoorbeeld de kans geven om wen- en verkenmomenten te organiseren.
2. De beslissing om een nieuwbouw te realiseren voor deze school en een aanpalend internaat dateert uit 2015. Dat was een positieve keuze. We hebben toen ingetekend op een DBFM-oproep rond scholenbouw van Vlaanderen, waarbij we ervoor kozen prioritair te investeren in het buitengewoon onderwijs. Deze keuze was een keuze van het stadsbestuur. Het schoolteam zelf werd betrokken bij de opmaak van het programma van eisen, de screening van de ingediende ontwerpen, bij de keuze van het definitieve ontwerp en wordt nog steeds betrokken om de verhuis op een goede manier voor te bereiden.
We zijn intussen bijna 10 jaar verder. Uit die tijdslijn mag blijken dat een team kan betrokken worden, maar dat dat voor ouders moelijker is. Met welke ouders moet je een participatief traject opzetten: de huidige ouders, de toekomstige ouders, ...
Ook op dit moment bereiden wij DBFM-dossiers voor, die pas over 10 jaar zullen opgeleverd worden. We kennen de toekomstige leerlingen van die scholen nog niet. Een school bouwen doe je niet van vandaag op morgen.
De communicatie naar de ouders is wel niet verlopen zoals het hoort. We moeten dat erkennen, en we trekken daar ook lessen uit. Ik betreur dat enorm. Op verschillende momenten, waaronder al in 2018, werd gecommuniceerd via persberichten vanuit stad Gent. Dat had ook het moment moeten zijn om ouders te informeren over de plannen en de verhuis, maar ik heb vastgesteld dat dat niet gebeurd is. Ook tussentijds zijn kansen blijven liggen. De ouders zijn daardoor totaal verrast, en ik heb begrip voor hun boosheid en bezorgdheden.
We hebben het voorbije jaar wel stappen gezet. Heel wat van de praktische knelpunten die het team of de ouders opwierpen, worden aangepakt. Het is op mijn vraag dat er een globale info-avond werd georganiseerd voor de ouders waarbij we hun vragen hebben gecapteerd. We werken eraan om de verhuis verder voor te bereiden, en antwoorden te bieden waar nodig. Het gaat dan over kwesties als de buitenruimte, mobiliteit, parkeren en veiligheid.
U stelt verder een aantal concrete vragen in het licht van de verhuis.
Alle kinderen kunnen dus meeverhuizen, dat staat buiten kijf. Er is bovendien plaats voor 8 extra leerlingen.
Een kind dat wil veranderen van school, zal dat moeten doen op basis van de Vlaamse regels rond inschrijving. Leerlingen die nu naar De Sassepoort gaan, maar willen opteren voor een andere school krijgen daarbij helaas geen voorrang. We kunnen ouders voor informatie wel ondersteunen en toeleiden naar o.m. het Lokaal Overlegplatform.
Het buitengewoon onderwijs is minder dan het gewoon onderwijs een typische wijkschool. Dat neemt niet weg dat sommige ouders wel degelijk vlakbij wonen.
Het team leerlingenvervoer van Stedelijk Onderwijs Gent zal per individuele situatie bekijken welke mogelijkheden er zijn. Ik laat onderzoeken of in een overgangsscenario een rechtstreekse bus naar de nieuwe locatie kan worden ingelegd binnen het reguliere leerlingenvervoer.
Het pedagogisch project van de school blijft bestaan. Het volledige team van De Sassepoort-Spoor 9 kan mee naar de nieuwe locatie. Het is mijn hoop dat het team dat ook zal doen.
Deze school kent een unieke werking, en biedt een warme plek voor heel wat kwetsbare kinderen en hun ouders. Dat is het resultaat van het werk van dit team. Ik heb gevraagd aan het Stedelijk Onderwijs om het veranderingstraject – waar verlieservaring mee gepaard gaat, maar waarin ook kansen zitten – vast te pakken met dit team. Met respect voor de gevoelens, maar ook om de kansen te exploreren van de nieuwe plek. (Ik heb daarbij de belangen van de kinderen en het team voor ogen.)
U benoemt daarmee een heikel punt voor het volledige buitengewoon onderwijs. Dit is een Vlaanderenbreed probleem. Buitenschoolse opvang in het buitengewoon onderwijs wordt niet ondersteund door Vlaanderen. Het alternatief is het busvervoer. Dit is eigenlijk niet menselijk. We kennen de schrijnende verhalen, maar ze zijn de realiteit van heel wat gezinnen in Vlaanderen.
En toch onderzoeken we momenteel de mogelijkheden. Dat gebeurt door de eigen stadsdiensten en vzw Oranje. Deze organisatie voert in opdracht van de stad een onderzoek naar de verschillende mogelijkheden om opvang te organiseren in het buitengewoon onderwijs, en zal ook de kostprijs in kaart brengen. Tegelijk is er ook de unieke kans om dit te realiseren door een samenwerking met het internaat op dezelfde site. Ik ben er me van bewust dat daar extra middelen voor zullen nodig zijn. Maar ik zou dat heel graag mogelijk maken.
Ik hoor dat er geruchten zijn dat we willen verpatsen aan ontwikkelaars. Dat is nooit ter sprake gekomen, en daar is wat mij betreft ook geen sprake van.
Er is ook geen enkele voorafname door toewijzing aan andere organisaties. U noemt een buurtorganisatie. Navraag leert me dat zij op eigen initiatief de school hebben bezocht. Er is echter geen enkele afspraak, belofte of voornemen tot toewijzing aan deze of gene.
Ik graag nog even in op een aantal zaken die u in de inleiding benoemt.
Tot slot wil ik een oproep doen aan iedereen om hier oprecht het beste van te maken. We hebben nog anderhalf jaar de tijd om deze verhuis goed voor te bereiden. Dit is een positieve keuze, en ondanks de bezorgdheden en kritische bedenkingen liggen er ook kansen om hier een mooi verhaal van te maken.
De voorbije weken lijkt de sereniteit in dit dossier verloren te gaan. Dat doet me verdriet. Het gaat hier in veel gevallen om een kwetsbare doelgroep, waarbij heel wat mensen al een lastig traject hebben doorlopen. Ik hoop oprecht dat de rust terugkeert en dat we de dialoog verder aan tafel kunnen voeren, en niet via de media. Zo kunnen we hier verder blijven aan werken om een mooi verhaal te schrijven.
wo 12/02/2025 - 09:51