In de krant lazen we over het opkomend massatoerisme in Gent en Brugge met grote gidsgroepen die overlast veroorzaken. De schepen liet daarover weten tegen het einde van het jaar een beleidsplan klaar te willen hebben waarin ook het overtoerisme wordt aangepakt. Ik stel graag enkele vragen over de huidige situatie in Gent en de toekomstige plannen:
Massatoerisme kan men op 2 manieren te benaderen: via perceptieonderzoek en via kengetallen.
Wat perceptie betreft, stellen we een verschil vast naar gelang de belangengroep:
De kengetallen die in de literatuur gebruikt worden zijn het aantal overnachtingen ten opzichte van de oppervlakte van de gemeente (de toeristische dichtheid) of ten opzichte van het aantal inwoners van de gemeente (de toeristische intensiteit).
Op basis van dergelijke data zien we dat Gent en Antwerpen een lagere toeristische druk kennen dan Brugge (intensiteit) en Brussel (dichtheid). Brugge en Brussel zijn dan weer middenmoot ten opzichte van Amsterdam, Firenze en Barcelona.
Tot slot is het aantal dagtoeristen ook een factor van betekenis. Hierover is relatief weinig data voorhanden. We kunnen Gent wel benchmarken met Brugge op basis van analyse van mobiele data:
-In het toeristisch centrum van Gent (6 km² groot) tellen we zo’n 7,4 miljoen dagtoeristen per jaar.
-In het toeristisch centrum van Brugge (4 km² groot) tellen we zo’n 6,9 miljoen dagtoeristen per jaar.
-De toeristische dichtheid (aantal toeristen per km²) van dagtoerisme ligt in Gent dus lager dan in Brugge.
Gent is dus zeker nog geen Barcelona, maar toch wil ik in mijn beleidsnota een aantal zaken aanpakken alvorens ze problematisch worden.
Eén van de meest zichtbare elementen van toerisme in ons centrum zijn de grote groepen toeristen met gids, al dan niet met een elektronisch versterkte stem, en vaak in combinatie met autobussen die hen afzetten en ophalen. Wij ramen het aantal gidsbeurten door de klassieke gidsenverenigingen op zo’n 10.000 per jaar. Informatie over het aantal gidsbeurten door de zogenaamde “free guides” is er nog niet.
In Brugge, de Belgische stad die het meest te kampen heeft met de negatieve gevolgen van toerisme, is men aan het pionieren met een vergunningsplicht voor organisatoren van gegidste rondleidingen en een verplichte registratie voor de gidsen zelf. Het politiereglement legt ook op dat de gids geen lawaaihinder mag veroorzaken en geen geluidsversterking mag gebruiken. Vanaf 25 deelnemers is het gebruik van een audiosysteem met oortjes verplicht.
Binnenkort zit ik samen met mijn Brugse tegenhanger en onze dienst onderzoekt of en hoe we een dergelijk reglement ook in Gent kunnen invoeren. Handhaving zal alvast cruciaal zijn om geen papieren tijger te creëren.
Er is al overleg geweest met de formele Gentse gidsenorganisaties die zeker de meerwaarde inzagen van dergelijke regelgeving. Met de “free guides” is nog geen overleg geweest, wel is het veld al in kaart gebracht.
De directies van de Diensten Toerisme van de kunststeden komen meerdere malen per jaar samen en bespreken daar punten die van gemeenschappelijk belang zijn. Dat kan gaan van het opvolgen van studies die in samenwerking met Toerisme Vlaanderen gebeuren tot het leren kennen van elkaars standpunten en beleid rond onderwerpen.
De stafleden van de Diensten Toerisme overleggen eerder rond concrete dossiers, zoals bewonersonderzoek, problematiek informeel logies, dagtoerisme, congrestoerisme, etc. Voor sommige onderwerpen is er ook een meer formeel overleg, zoals dat van de kennismedewerkers.
Het lijkt mij sowieso een goed idee om de mogelijke negatieve gevolgen van toerisme op het niveau van de kunststeden te bespreken. Gent is geen eiland en veel toeristen bezoeken verschillende Vlaamse steden. Idealiter maken we dus allemaal gebruik van gelijkaardige regels en oplossingen.
do 12/06/2025 - 20:36