Op dinsdag 1 april 2025 vond de Vlaams-Nederlandse regeringstop plaats in Gent, waarbij de samenwerking rond North Sea Port werd aangehaald als modelvoorbeeld van grensoverschrijdende samenwerking. Sinds de fusie van de Zeeuwse havens en de haven van Gent in 2018 werkt men gezamenlijk aan economische, infrastructurele en duurzame projecten.
Voor komende jaren staan er zo ook wat grote ontwikkelingen op de agenda zoals optimalisatie van kanaal Gent-Terneuzen, grensoverschrijdende waterstofpijpleidingen en grote infrastructuurwerken in Zelzate.
De aanpak in Zelzate wordt in de plannen expliciet geprezen als geïntegreerd en afgestemd, maar een gelijkaardige coördinatie voor Gent lijkt te ontbreken. Het is volgens ons essentieel dat Gent niet enkel wordt gezien als logistieke draaischijf, maar ook als woonstad. Hoewel deze ontwikkelingen op economisch vlak voordelen kunnen bieden, stellen we ons toch wat vragen over de impact op de Gentse bewoners.
Inderdaad, op 1 april vond de Vlaams-Nederlandse top plaats in Gent. Die Top is bedoeld om de samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland verder vorm te geven en te verdiepen.
Met alle partners binnen North Sea Port wilden wij een aantal cruciale zaken op de agenda van die Top zetten. We gebruikten hiervoor het bestaande grensoverschrijdende forum BGTS North Sea Port District – dat is de Benelux Groepering voor Territoriale Samenwerking binnen het gebied rond North Sea Port. Dat forum bestaat uit alle aandeelhouders van North Sea Port: de gemeenten Vlissingen, Borsele en Terneuzen aan Nederlandse kant, en Gent, Evergem, Zelzate, en de provincies Oost-Vlaanderen en Zeeland. Onze burgemeester vertegenwoordigt er Gent op bestuurlijke niveau.
Ter voorbereiding van de Top hebben we binnen NSPD toegewerkt naar twee belangrijke documenten: een strategische nota en een uitvoeringsagenda. Daarin wordt een gezamenlijke en integrale aanpak vooropgesteld om een versnelling hoger te schakelen in de ontwikkeling van de haven en haar omgeving. Het College van burgemeester en schepenen keurde de strategische nota goed op 27 maart 2025, en nam op 27 februari akte van de uitvoeringsagenda. Ook tijdens het bestuurlijk overleg dat het College in januari had met North Sea Port, is de Top besproken en verder voorbereid.
Het is dankzij de volgehouden inspanningen en constructieve houding van NSPD en haar 8 partners (incl. NSP) dat onze grensregio prominent in de slotverklaring een plek kreeg. We zijn dan ook uiterst tevreden dat zowel de Vlaamse als de Nederlandse regering de strategische nota hebben onderschreven en de intentie uitgesproken hebben om de samenwerking binnen het North Sea Port District verder te ondersteunen en te versterken, om zo van onze haven een Europese tophaven te maken.
Heel concreet zal er een gecoördineerd Uitvoeringsbureau worden opgericht, waar de Vlaamse en Nederlandse overheden actief aan deelnemen. Zij gaan o.a. aan de slag met een aantal grensoverschrijdende sleutelprojecten van de uitvoeringsagenda, zoals de optimalisatie van het Kanaal Gent-Terneuzen, bijkomend spoor via het project Rail Gent Terneuzen en de aanleg van waterstofleidingen.
Dat Uitvoeringsbureau zal dus de regie nemen over de verdere ontwikkeling van grensoverschrijdende projecten, met de nodige betrokkenheid van alle relevante partijen. Daarbij staat de leefbaarheid in onze kanaaldorpen en havenbuurten voorop – dat is expliciet zo opgenomen in zowel de strategische nota als de uitvoeringsagenda.
Voor de uitvoering van dergelijke projecten worden uiteraard de bestaande procedures gevolgd. We weten dat elke ontwikkeling een delicate evenwichtsoefening is, waarbij gezondheid, leefbaarheid en economische ontwikkeling goed moeten samengaan – soms met tegenstrijdige belangen. Participatie en betrokkenheid van alle actoren is daarbij absoluut noodzakelijk.
Aan Vlaamse kant hebben we specifiek het ‘Projectbureau Gentse Kanaalzone’, dat gecoördineerd wordt door de provincie, en die instaat voor participatie en communicatie in het havengebied. Ze hebben al doel om de leefbaarheid in het havengebied en de goede balans tussen industrie, wonen, natuur en landbouw te bewaken.
Het Projectbureau Gentse Kanaalzone is alvast verantwoordelijk voor het participatietraject in Zelzate rond het project Rail Gent Terneuzen, waarnaar u verwijst, en dat een belangrijke bouwsteen zal zijn voor het nieuwe (G)RUP Zelzate. In Gent zorgen ze o.a. voor infosessies bij nieuwe windturbines of industriële ontwikkelingen, en ze beheren het milieuklachtenmeldpunt dat 24/7 bereikbaar is voor bewoners. Ze staan ook in voor de voorbereidende studies mbt de Zuidelijke havenring, en beheren de koppelingsgebieden die een buffer vormen tussen industrie en woonkernen. Interessant om te vermelden: binnen NSPD hebben de Nederlandse partners kunnen kennismaken met onze koppelingsgebieden en ze willen dit nu ook op hun grondgebied realiseren.
Ik kan u dus verzekeren: leefbaarheid is en blijft een absolute randvoorwaarde bij elke ontwikkeling in de haven.
De nieuwe CEO, Cas König, die binnenkort aan de slag gaat, heeft dat trouwens ook zelf al als prioriteit benoemd. Ook in de actualisering van de aandeelhoudersstrategie en het nieuwe strategisch plan van North Sea Port, die momenteel in voorbereiding zijn en waarmee we dit jaar nog naar de commissie en raad zullen komen, zal die leefbaarheid als duidelijke voorwaarde bij alle ontwikkelingen ingeschreven worden.
do 17/04/2025 - 19:43